Pomimo czterdziestu lat aktywnej służby w niemieckich wojskach pancernych i najnowszej modernizacji o oznaczeniu Leopard 2A7V dalszy rozwój niemieckiego czołgu podstawowego nie ma zamiaru zwalniać. Przy okazji obecnej modernizacji Krauss-Maffei Wegmann (KMW) przymierza się już do przygotowania kolejnego pakietu modernizacyjnego dla pancernych „kotów”, który wstępnie oznaczono Leopard 2AX.

Pewnikiem w ramach kolejnego pakietu modernizacyjnego ma być modernizacja systemu kierowania ogniem (SKO) i poprawa świadomości sytuacyjnej załogi czołgu. Leopardy 2A7V jako pierwsze czołgi przeznaczone dla Niemców otrzymały w pełni cyfrowy SKO, w którym największą zmianą było zastąpienie przestarzałych termowizorów pierwszej generacji WBG-X (stosowanych od początku obecności Leopardów 2 w Bundeswehrze) nowymi przyrządami trzeciej generacji produkcji Hensoldta – oznaczone ATTICA GL.

W ramach opracowania Leoparda 2AX kamery ATTICA GL o rozdzielczości 640 × 512 pikseli miałyby zostać zastąpione przez najnowsze ATTICA M-2 o rozdzielczości 1280 × 1024 pikseli. Rozważane jest ponadto usunięcie obecnego od początku istnienia Leopardów dziennego kanału optycznego na rzecz kanału cyfrowego o bardzo wysokiej rozdzielczości.



Drugim ważnym i rozważanym przy modernizacji SKO czynnikiem ma być zdolność do komunikacji lub przynajmniej odbioru danych z bezzałogowców aparatów latających. Dzięki temu ma wzrosnąć świadomość sytuacyjna pododdziałów pancernych, a dzięki wpięciu w system zarządzania polem walki możliwe będzie również przekazywanie tych danych do innych, towarzyszących czołgom pojazdów.

Innym z obszarów poruszonych w ramach modernizacji do standardu AX ma być wyposażenie Leopardów 2 w aktywne systemy ochrony pojazdu (ASOP). Mowa tutaj zarówno o systemach soft-kill, które są oparte na detektorach promienia laserowego, kamerach ultrafioletowych oraz wszelkiej maści zagłuszarkach (improwizowanych lub seryjnie produkowanych min sterowanych radiowo czy przeciwpancernych pocisków kierowanych prowadzonych do celu za pomocą komunikacji radiowej), jak również o systemach hard-kill, których celem jest zniszczenie pocisków przeciwpancernych, zanim te osiągną cel.

Co prawda Niemcy zamówili już do swoich Leopardów osiemnaście zestawów Trophy-HV, lecz nie oznacza to, że właśnie Trophy będzie docelowym systemem hard-kill dla niemieckich czołgów. Co więcej, w najbliższym czasie rozpocznie się produkcja krajowego systemu ochrony o nazwie StrikeShield, który został zamówiony przez Węgrów jako element wyposażenia ich bojowych wozów piechoty Lynx KF41.

Wszystkie dotychczas omówione kwestie dotyczą możliwości modernizacji niemieckich czołgów wyposażonych w dotychczasowe wieże załogowe, lecz mimo to KMW przymierza się do zaprojektowania całkowicie nowej wieży załogowej do Leopardów. Przypuszczano wcześniej taką możliwość z myślą o przezbrojeniu czołgów w armatę kalibru 130 milimetrów, lecz dotychczas nieoficjalne źródła temu zaprzeczały. Tłumaczono takie stanowisko ograniczonymi środkami przygotowywanymi do przyszłej modernizacji, które byłyby skupione właśnie wokół modernizacji SKO i wyposażenia czołgów w ASOP typu soft-kill i hard-kill.



Ponadto przedstawiciele KMW potwierdzili, że w ramach modernizacji do standardu Leopard 2A7V czołgi przeznaczone również dla Bundeswehry – a nie tylko egzemplarze eksportowe dla Kataru i Węgier – otrzymują całkowicie nowe podwozia z myślą o dłuższej eksploatacji czołgów i potencjalnym wzroście ich masy. Nowe podwozia Leopardów zdaniem producenta otrzymały nowy pakiet integralnego pancerza specjalnego, który razem z modułowym pancerzem dodatkowym ma zapewniać taki sam poziom ochrony co używany w tych czołach pancerz zasadniczy i dodatkowy wieży. Ponadto w najnowszych Leopardach wymieniono całkowicie układ przeniesienia napędu i zawieszenie oparte na drążkach skrętnych w celu zwiększenia maksymalnej masy konstrukcyjnej do 69 ton przy jednoczesnym zwiększeniu zapasu względem masy bojowej czołgu.

To sprawia, że Leopard 2AX (być może oznaczony w przyszłości jako Leopard 2A8) będzie w rzeczywistości zaprojektowanym całkowicie od nowa czołgiem podstawowym i wyprzedzi pod względem świeżości M1A2 SEPv3, w którym wymieniane są wyłącznie kadłub czołgu i wkłady pancerza specjalnego w wieży przy jednoczesnym zachowaniu dotychczasowej skorupy wieży.

Ze względu na rosnące wymagania odnośnie do ochrony czołgów przed współczesnymi środkami przeciwpancernymi po raz pierwszy w Leopardzie ważną rolę będzie odgrywać wybuchowy pancerz reaktywny (ERA). Niemcom zależy bowiem na zachowaniu dotychczasowej masy swoich czołgów – z tego powodu Leopard 2A7V waży około 64 ton, dzięki czemu jest on o kilka ton lżejszy od amerykańskiego pobratymca. W przyszłości natomiast w celu zachowania tej masy lub nawet jej obniżenia ma zostać wykorzystany ERA. Krauss-Maffei Wegmann prawdopodobnie wykorzysta w tym celu pancerz Armour Shield KE, przedstawiony w lutym na konferencji International Armoured Vehicles przez izraelskiego Rafaela.

Pancerz ten potencjalnie byłby produkowany w Niemczech przez Dynamit Nobel Defence, który jest miejscową spółką-córką Rafaela. Sama konstrukcja jest zresztą znana Niemcom, gdyż zasada działania tego pancerza opiera się na specjalnej mieszance wybuchowej, która jest już stosowana na pancerzu reaktywnym CLARA montowanym obecnie na bojowych wozach piechoty Puma.



W przeciwieństwie jednak do pancerza stosowanego do ochrony boków mniejszego z „kotów” Armour Shield KE zaprojektowano z myślą o pokonywaniu przeciwpancernych pocisków podkalibrowych. Testy tego pancerza przeprowadzone z wykorzystaniem pocisków przeciwpancernych DM43 / KE-W A1 kalibru 120 milimetrów – zoptymalizowanych do pokonywania wczesnych sowieckich ERA – wykazały zmniejszenie przebijalności pancerza przez pocisk typu APFSDS o 48%–50%. W celu optymalizacji kształtu osłony wybuchowy pancerz reaktywny zostałby umieszczony w postaci klinów w miejscu dotychczasowego pancerza dodatkowego Leoparda 2 lub powstałaby wielowarstwowa osłona dodatkowa, która wykorzystywałaby zarówno wybuchowy, jak i nieenergetyczny pancerz reaktywny (NERA).

Nie można ponadto wykluczyć, że do ochrony boków zmodernizowanego Leoparda 2 zostanie wykorzystana również CLARA, która zapewnia ochronę przed granatami przeciwpancernymi i starszymi przeciwpancernymi pociskami kierowanymi o przebijalności 350–420 milimetrów RHA.

Realnym powodem, dla którego KMW pracuje w rzeczywistości nad nową wieżą dla Leoparda 2, może być chęć uniezależnienia się od Rheinmetalla, który ogłosił już prace nad swoimi wieżami do czołgów obecnej i przyszłej generacji, a także zaczął startować samodzielnie w dużych przetargach zbrojeniowych i odnosi przy tym większe sukcesy od KMW. To może natomiast oznaczać, że głównym poddostawcą stanie się drugi podmiot obecny w joint-venture KNDS, czyli francuski Nexter.

Sami Francuzi pracują obecnie nad własną armatą czołgową ASCALON (Autoloaded and SCALable Outperforming guN), która ma wykorzystywać amunicję teleskopową o kalibrze 130–140 milimetrów (dokładny kaliber nie został na ten moment podany) i być ładowana z pomocą umieszczonego w niszy wieży automatu. Umieszczenie armaty większego kalibru wraz z automatem na Leopardzie wymaga jednak zaprojektowania nowej wieży, co jest podstawową z technicznego punktu widzenia przyczyną tych rozważań.



Z drugiej strony podstawowym odbiorcą nowej wersji Leoparda 2 ma być Bundeswehra, co sprawia, że w wieży równie dobrze może zostać zamontowane uzbrojenie produkowane przez Rheinmetalla – czyli dotychczasowa armata L55A1 kalibru 120 milimetrów lub opracowywana obecnie armata L51 kalibru 130 milimetrów. De facto może to sprawić, że proponowany przez KMW pakiet modernizacyjny do Leopardów 2 będzie elastyczny pod względem doboru uzbrojenia głównego – czy to produkcji francuskiej, czy niemieckiej.

To wszystko oznacza jednak, iż podstawowym celem Krauss-Maffei Wegmann na najbliższe lata ma być odzyskanie pełnych możliwości produkcyjnych swojego sztandarowego produktu. Ma to niebagatelne znaczenie z perspektywy wsparcia eksploatacji obecnie używanych Leopardów 2 i znalezienia nowych klientów na czołg trzeciej generacji – niezależnie, czy mowa o Leopardzie, czy o proponowanym przez KNDS czołgu EMBT.

Zobacz też: Korea Płd. chce lotniskowiec z dwiema nadbudówkami. Jakie są zalety takiego układu?

US Army / Pfc. Javon Spence