Sławomir Koper – bestsellerowy już autor, który sławę zyskał na monografiach o przedwojennych celebrytach – stworzył kolejny dobry produkt. Pytanie tylko: dla kogo? Bo ani dla turystów, ani dla historyków.

Siada dyplomowany historyk do pisania i płodzi lekką w treści i świeżą tematem książkę. Niemożliwe? Koprowi się udało.

Dwa miesiące temu w polskich kinach furorę robił film „King’s Speech” (w, powiedzmy, względnie udanym przekładzie – „Jak zostać królem”). W związku z jego sukcesem w jednej z poczytniejszych gazet natrafiłem na ciekawą recenzję. Autor narzekał, że w przeciwieństwie do Brytyjczyków, Polacy nie potrafią opowiadać ciekawie o swojej historii. Tak też jest z komiksem „Obrona Poczty Polskiej w Gdańsku” Przybylskiego i Wójtowicza-Podhorskiego. Niby wszystko jest – pasjonująca historia, dobry rysunek, multum informacji – a jednak „czegoś” brakuje.

W Polsce pokutuje pogląd, że komiks to medium dla dzieci. „Poznański Czerwiec 1956” z tym stereotypem nie walczy. O ile więc tytuł ten nie zadowoli fascynatów historii, o tyle wydaje się być doskonałym prezentem dla młodszego czy nastoletniego rodzeństwa. I proszę mi wierzyć, nie ma tu ironii.

Książka Tomasza Szaroty wymyka się prostemu zaszufladkowaniu. Nie jest to ani proza stricte specjalistyczna, ani popularyzacyjna. Wszystko ze względu na oryginalną formę: „Karuzela na Placu Krasińskich” to kompilacja prawie czterdziestu najróżniejszych pod względem gatunkowym (i stylowym) tekstów. Przeważa fachowa, choć pisana ze swadą, publicystyka historyczna. Kilka opracowań ociera się o felieton, kilka innych o esej, jeszcze inne wypadałoby ochrzcić mianem reportażu.

„Pancernik Musashi” to potrawa nie dla każdego. Fani pietystycznych monografii z pewnością powinni jej skosztować, entuzjaści historycznej beletrystyki niekoniecznie. Językowi pedanci winni zaś jej unikać. Będzie dla nich po prostu niestrawna.

Czy amerykański dziennikarz-publicysta może napisać dobrą, historyczną książkę? Najnowsza, świeżo wydana w Polsce pozycja Thomasa J. Craughwella dowodzi, że tak. „Jak najazdy barbarzyńców ukształtowały współczesny świat” to trzystustronicowa monografia, w której autor daje świadectwo wirtuozerii nie tylko żurnalistycznej – widocznej przede wszystkim w lekkim i obrazowym języku – ale też naukowej.