Rumuńskie siły powietrzne utworzyły drugą eskadrę myśliwców F-16 Fighting Falcon. 48. Eskadra Myśliwska (Escadrila 48 Vânătoare) stacjonuje w bazie Câmpia Turzii i jest stopniowo uzbrajana w F-16A/B MLU kupione od Norwegii. 19 kwietnia Rumunia odebrała trzy kolejne F-16 i tym samym wprowadziła do służby już sześć samolotów pozyskanych z Norwegii: pięć jednomiejscowych i jeden szkolno-bojowy.

– Stopniowe dostawy trzydziestu dwóch F-16, które będą realizowane w tym i w przyszłym roku, pozwolą na wyekwipowanie dwóch dodatkowych eskadr myśliwskich – powiedział rumuński minister obrony Angel Tîlvăr. – Dzięki nim Rumunia wzmocni obronę powietrzną, aby sprostać wyzwaniom bezpieczeństwa regionalnego. Te samoloty będą odgrywały ważną rolę w utrzymywaniu wiarygodnego odstraszana potencjalnych agresorów na wschodniej flance NATO i, co równie ważne, pomogą w przygotowaniu się naszych sił powietrznych na przyjęcie myśliwców piątej generacji: F-35.



48. Eskadra Myśliwska sięga korzeniami lat drugiej wojny światowej. Wchodziła w skład utworzonej w kwietniu 1942 roku 9. Grupy Myśliwskiej. Początkowo była uzbrojona w myśliwce IAR-80 i stacjonowała w bazie Pipera z zadaniem obrony powietrznej kraju. Latem 1942 roku weszła w skład Lotniczej Grupy Bojowej (Gruparea Aerienă de Luptă) i współpracowała z niemiecką 4. Flotą Powietrzną na froncie wschodnim. Jej zadania obejmowały między innymi eskortowanie niemieckich bombowców w czasie nalotów na Stalingrad. W sierpniu 1943 roku rozpoczęło się przezbrajanie na myśliwce Bf 109G. Po zmianie stron i dołączeniu Rumunii do Związku Radzieckiego w walce z Niemcami 48. Eskadra wraz z całą 9. Grupą została podporządkowana radzieckiej 5. Armii Lotniczej. Szlak bojowy zakończyła w słowackich Pieszczanach.

Pierwszą rumuńską jednostką uzbrojoną w F-16 jest 53. Eskadra Myśliwska stacjonująca w Fetești. Na jej wyposażeniu znajduje się siedemnaście F-16A/B MLU kupionych od Portugalii. Pierwszy kontrakt między rządami obu państw na zakup dwunastu myśliwców podpisano 30 września 2013 roku, miał wartość 628 milionów euro. Dostawy zrealizowano w latach 2016–2017. W 2020 roku zawarto kolejną umowę na dostawę pięciu dodatkowych egzemplarzy. Ich dostawa zakończyła się w 2021 roku.

Kolejna okazja do powiększenia floty F-16 pojawiła się, gdy swoje myśliwce na sprzedaż wystawiła Norwegia – w 2019 roku. Norweskie ministerstwo obrony zleciło agencji zaopatrzenia wojskowego (Forsvarsmateriell) odsprzedanie floty samolotów po ich wycofaniu ze służby w sposób najkorzystniejszy dla Królestwa Norwegii. Myśliwce wycofano ze służby z początkiem stycznia 2022 roku.



Rząd w Bukareszcie starał się o pozyskanie maszyn z Norwegii od 2021 roku. W grudniu tamtego roku parlament dał zielone światło ministerstwu obrony w kwestii rozpoczęcia procedury zakupowej, natomiast w czerwcu następnego roku ministerstwo otrzymało zgodę na zakupienie używanych samolotów. W listopadzie 2022 roku Forsvarsmateriell poinformował o zawarciu umowy z rumuńskim ministerstwem obrony w sprawie sprzedaży trzydziestu dwóch używanych myśliwców wielozadaniowych F-16AM/BM. Wartość kontraktu wynosi 388 milionów euro. Umowa została zatwierdzona przez Stany Zjednoczone w czerwcu 2023 roku.

Rumuński F-16 eskortujący amerykańskiego B-1B.
(Forțele Aeriene Române)

Oprócz myśliwców Rumuni pozyskali pakiet części zamiennych, narzędzia i pakiet szkoleniowy pozwalający na użytkowanie samolotów przez co najmniej dekadę. Pierwsze trzy samoloty dostarczono w listopadzie 2023 roku, a całość dostaw ma się zakończyć do 2025 roku. Przed przekazaniem samoloty są modernizowane i doprowadzane do jednolitej konfiguracji z myśliwcami pozyskanymi wcześniej z Portugalii. Dotyczy to przede wszystkim instalacji oprogramowania w wersji M6.X. W prace, z udziałem Amerykanów, zaangażowane jest również rumuńskie przedsiębiorstwo Aerostar Bacău.

Dzięki modernizacji wachlarz uzbrojenia rumuńskich F-16 obejmuje między innymi pociski powietrze–powietrze AIM-120D AMRAAM, najnowsze odmiany Sidewinderów i bomby JDAM. Co ciekawe, norweskie F-16 są zintegrowane również z europejskimi pociskami powietrze–powietrze krótkiego zasięgu IRIS-T. Ponadto specyficzne wyposażenie eksnorweskich F-16 obejmuje spadochrony hamujące oraz dodatkowy reflektor umieszczony na dziobie i świecący w bok. Jest to rozwiązanie rodem z zimnej wojny, które w czasie nocnych przechwyceń umożliwiało łatwiejszą identyfikację wzrokową wrogiego samolotu jak również ułatwiało obserwowanie pozycji skrzydłowego.

Rumuński F-16B w czasie ćwiczeń z tankowania w powietrzu z amerykańskiego KC-135.
(US Air Force / Tech. Sgt. Emerson Nuñez)



Po zakończeniu dostaw rumuńskie siły powietrzne będą dysponowały czterdziestoma dziewięcioma F-16A/B MLU w trzech eskadrach. Mimo swojego wieku mają one nadal znaczy potencjał bojowy, a ich zdolności odpowiadają z grubsza F-16C/D Block 50/52. Jest to rozwiązanie pomostowe. Docelowo Rumunia chce kupić czterdzieści osiem myśliwców wielozadaniowych F-35A Lightning II.

F-16 stanowi obecnie jedyny typ samolotu bojowego rumuńskich sił powietrznych. Do niedawna były one wspierane przez wiekowe myśliwce MiG-21 LanceR. Po wypadku z 2 marca 2023 roku zapadła jednak decyzja o ich ostatecznym wycofaniu ze służby. Obrona rumuńskiej przestrzeni powietrznej jest regularnie wzmacniana przez rotacyjną obecność myśliwców z innych państw NATO.

VictorCozmei, CC BY-SA 4.0