Wpisy w kategorii Historia

Któż nie pamięta sceny przy fortepianie z filmu „C.K. Dezerterzy” Janusza Majewskiego? Któż wraz z Józefem Szwejkiem nie udał się na łazęgę po sanockich burdelach w poszukiwaniu podporucznika Duba? Takie rzeczy nie uchodzą uwadze. Dziś „momenty” w kinie, teatrze czy literaturze na nikim nie robią większego wrażenia, tym bardziej jeśli dzieła są osadzone we współczesności. O czym myślimy, gdy zestawiamy pojęcia „erotyzm/erotyka” i „początek XX wieku”? Pruderia? Przyzwoitka? Barchany? Ludzie „tego” nie robili, a już na pewno nie dla przyjemności? Że o domach publicznych pisał tylko degenerat Hašek?

Sytuacja przed konfliktem z Henrykiem II 24 stycznia 1002 roku w Paterno, niedaleko Rzymu, …

Pierwszym miejscem, przeciw któremu postanowił się wyprawić Kutajba, był Pajkend. Jako osada dość zamożna, Pajkend miał silną cytadelę i pokaźny zapas broni na wypadek oblężenia. W obliczu groźby ze strony zbliżających się Arabów miejscowi dehkanowie (możni) wezwali na pomoc innych Sogdyjczyków. Koalicja powstrzymała najeźdźców, lecz niestety okazała się niezbyt trwała. Pierwsze dezercje zdarzyły się już w początkowej fazie starcia. Ostatecznie po dziesięciu miesiącach oblężenia forteca upadła, szybko doszło jednak do rewolty. Po jej stłumieniu wszyscy mężczyźni z Pajkendu zostali straceni, a kobiety i dzieci – wzięte w niewolę.

Trafnie (choć może z lekką przesadą) sytuację zobrazował francuski badacz dziejów Japonii Louis Frédéric: „Kiedy z początkiem ery Meiji ustanowiono powszechny obowiązek służby wojskowej, cały lud japoński oburzył się i odmówił udziału w obronie kraju (która zresztą wcale nie wydawała się konieczna), bo zawsze dotąd była ona powinnością klasy rządzącej i wojowników. Lud nie umiał walczyć i wcale się do tego nie kwapił, uważając, że jest to wyłącznie zadaniem i obowiązkiem samurajów. Ze swojej strony z wielką niechęcią patrzyli, że pospolity lud ma pełnić te same zadania, co oni, przynosząc w ten sposób ujmę ich godności”.

Wojnę zakończył w stopniu pułkownika i został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po wojnie przez dwa lata Skibiński był zastępcą dowódcy 2. Warszawskiej Dywizji Pancernej wchodzącej w skład 2. Korpusu Polskiego. W 1947 roku powrócił do Polski, gdzie został wykładowcą w Akademii Sztabu Generalnego w Warszawie. 28 kwietnia 1951 roku został jednak aresztowany i oskarżony o szpiegostwo na rzecz wywiadów USA i Wielkiej Brytanii. Wkrótce uznano go winnym i skazano na karę śmierci.

Śmierć Balawiego zasmuciła jego rodziców i rodzeństwo, ale żona i wielu znajomych było dumnych, gdyż widzieli tu udany atak na Stany Zjednoczone i ich słynną agencję wywiadowczą. Rodzina dowiedziała się o samobójczym zamachu od członka Al-Kaidy, który zadzwonił z „gratulacjami” z okazji „męczeńskiej śmierci” Balawiego. W wywiadach żona Balawiego podkreślała, że uznaje czyn męża za odważny akt dżihadu, za który będzie wynagrodzony w niebie.

Momentem przełomowym dla zamiarów niemieckiego wywiadu wobec rosyjskiego emigranta był wybuch rewolucji lutowej. Lenin wiedział, że nadarzyła się szansa na spełnienie jego marzenia – wzniecenia w Rosji socjalistycznej rewolucji. Rząd niemiecki mógł być (i w rzeczywistości był) bardzo pomocny w urzeczywistnieniu jego planów, jednak pierwszym etapem był bezpieczny powrót do Rosji. Możliwości były w zasadzie dwie: powrót przez terytorium Ententy lub jej przeciwników.

Zainteresowanie Imperium Rosyjskiego dalekowschodnimi rejonami Azji sięga korzeniami aż do połowy XVII wieku. Wiązało się z szeregiem ekspedycji odkrywczych, które dały początek osiedleniom nad rzeką Amur. W niedługim czasie doprowadziło to do sporu granicznego z Chinami, które rościły sobie prawo do terenów na północ od rzeki. Ostatecznie kwestię granicy rosyjsko-chińskiej rozwiązano poprzez zawarcie w 1689 roku traktatu nerczyńskiego, który pozostawiał Kraj Nadamurski w rękach cesarzy chińskich.

Jeżeli padnie hasło wybudowania czegoś, będzie zrobione, i to przed czasem. Kolej magnetyczna z Szanghaju do Pekinu, szybka kolej na trasie Pekin–Guangzhou (ponad 2200 kilometrów), wielki port w Szanghaju. Kraj jest w ciągłej przebudowie. Mieszkając przez prawie miesiąc w Shenzhen, byłem świadkiem budowy hotelu, któremu dobudowywano jedną kondygnację każdego dnia. Swoją drogą, Shenzhen powstało zaledwie 33 lata temu, a aglomeracja już liczy blisko 10,5 miliona mieszkańców.

Polityka kolonialna prowadzona przez europejskie mocarstwa nie ominęła obszarów Azji Środkowej. Choć mentalnie tkwiły głęboko w średniowieczu, stanowiły łakomy kąsek dla lokalnych potęg szukających nowych ziem. Państwa takie jak Persja czy Turcja nie brały bezpośredniego udziału w opanowywaniu stepów Azji Centralnej. Głównymi graczami prowadzącymi zmagania były Rosja od północy oraz Anglia sprawująca zwierzchnią władzę nad Indiami i Afganistanem. Jak jednak doszło do trwałego związku gospodarczego ośrodków takich jak Buchara z caratem, a później władzą bolszewicką? Nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi, lecz warto bliżej poznać sytuację stepu w czasach kolonializmu.