Pierwszego dnia września amerykański Departament Stanu wydał wydał zgodę na zakup przez Bułgarię kołowych transporterów opancerzonych Stryker wraz z wyposażeniem towarzyszącym. Jest to zaskakująca informacja, ponieważ bułgarski resort obrony nie informował wcześniej o planach pozyskania amerykańskich transporterów. Niemniej od lat Sofia próbowała bezskutecznie kupić nowe transportery dla wojsk lądowych.
Bułgaria może pozyskać łącznie 183 transportery w kilku konifugracjach: dziewięćdziesiąt w odmianie bojowego kołowego wozu piechoty XM1296 Dragoon (na zdjęciu tytułowym), siedemnaście w odmianie transportera M1126, dziewięć wozów wsparcia inżynieryjnego M1132, trzydzieści trzy wozy dowodzenia M1130, dwadzieścia cztery pojazdy ewakuacji medycznej M1133 i dziesięć transporterów rozpoznania biologicznego M1135.
Oprócz Strykerów rząd w Sofii może pozyskać również siedemnaście pojazdów ciężarowych rodziny HEMTT, między innymi w wersji transportowej i ewakuacyjnej. Ponadto zatwierdzony przez DSCA pakiet zawiera szereg wyposażenia towarzyszącego, w tym części zamienne, narzędzia, sprzęt elektroniczny, a także uzbrojenie – zapas karabinów maszynowych M240 i M2A1 oraz zdalnie sterowanych modułów uzbrojenia CROWS i RS6 (LW30) dla Dragoonów.
Ewentualny kontrakt wyceniono na kwotę 1,5 miliarda dolarów (4,18 miliarda złotych), przy czym należy zaznaczyć, że jest to cena maksymalna i może ona ulec ewentualnemu obniżeniu. Przez okres dwudziestu czterech miesięcy spółka General Dynamics Land Systems ma wspierać eksploatację bułgarskich Strykerów w tamtejszych wojskach lądowych.
Sofia od wielu lat próbowała kupić 150 nowych transporterów opancerzonych. Nowe pojazdy miały uzupełnić, a następnie wyprzeć z użycia posowieckie transportery BRDM-2, BTR-60PB i ich zmodernizowaną wersję BTR-60PB-MD. Postępowanie to efekt przyjęcia tak zwanej białej księgi w zakresie obronności, jeszcze w 2010 roku, przez tamtejsze Zgromadzenie Narodowe.
Stryker w wersji wozu dowodzenia – M1130.
(US Army / Staff Sgt. Daniel Herman)
W 2019 roku uruchomiono przetarg, który stał się jednym z ważniejszych bułgarskich programów zbrojeniowych w ostatnich latach. Ministerstwo obrony zaprosiło do złożenia oferty cztery przedsiębiorstwa: konsorcjum Rheinmetall i Krauss-Maffei Wegmann, Nextera, Patrię oraz General Dynamics European Land Systems. Wartość potencjalnego kontraktu szacowano wówczas na 1,46 miliarda lewów (3,47 miliarda złotych).
Przetarg od początku napotykał jednak trudności. Nexter nie przedstawił oferty. Zamiast tego rząd francuski zwrócił się z propozycją bezpośrednich międzyrządowych negocjacji, która została odrzucona przez Sofię. Później z postępowania odpadli Niemcy, ponieważ proponowany przez konsorcjum transporter opancerzony Boxer miał nie spełniać postawionych przez zamawiającego wymagań. Ostatecznie do dalszego etapu postępowania zakwalifikowały się Patria i GDELS.
Finowie proponowali transporter AMV XP, a Amerykanie – Piranhę V. Nowe transportery pozwoliłyby na przezbrojenie trzech grup batalionowych z brygady zmechanizowanej. Ostatecznie w 2021 roku przetarg anulowano z powodu przekroczenia zakładanego budżetu. Według nieoficjalnych informacji oferty obu przedsiębiorstw przekraczały górną granicę wartości o około pół miliarda lewów.
Bułgarski BTR-60PB-MD1.
(KGG1951, Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International)
Sprawa pozyskania nowych transporterów była jednak na tyle pilna, że ministerstwo obrony poleciło państwowemu przedsiębiorstwu Terem-Holding sprawdzenie możliwości wspólnej produkcji transportera opancerzonego przy maksymalnym udziale bułgarskiego przemysłu. W bułgarskich mediach pojawiały się informacje, że kierownictwo resortu obrony zdecydowało się prowadzić negocjacje bezpośrednio z Amerykanami w sprawie zakupu bliżej nieokreślonej partii Strykerów.
Wraz z opublikowaniem przez DSCA zgody na zakup, do sprawy odniósł się minister obrony Todor Tagarew. Potwierdził doniesienia mediów, informując, że w maju oficjalnie wystąpiono do Amerykanów o przygotowanie i przedstawienie oferty. Dodał jednak, iż potencjalna sprzedaż Strykerów została zatwierdzona przez Pentagon i Departament Stanu. Ostateczną decyzję w sprawie podejmie Kongres, który ma miesiąc na złożenie ewentualnego protestu. Tagarew przekazał, że w grę wchodzi tylko i wyłącznie zakup fabrycznie nowych transporterów, jednak ostateczna ich liczba i cena za ewentualny kontrakt wciąż pozostają przedmiotem negocjacji.
DSCA w uzasadnieniu decyzji stwierdza, że zakup Strykerów przez Bułgarię będzie przełoży się na bezpieczeństwo sojuszników z NATO w regionie i w dużym stopniu poprawi zdolności bułgarskich wojsk lądowych.
Podstawę bułgarskich wojsk lądowych stanowią jedna brygada pancerna i zmechanizowana, uzupełnione pojedynczymi pułkami i batalionami. Trzonem brygady pancernej jest około dziewięćdziesięciu czołgów podstawowych T-72M1, z czego zmodernizowano czterdzieści, wspierane przez bojowe wozy piechoty BMP-1 i BMP-23, których w służbie jest łącznie około 200.
Głównym orężem brygady zmechanizowanej są wspomniane kołowe transportery opancerzone BRDM-2 i BTR-60PB-MD, których jest odpowiednio około dwustu i około stu. Ewentualne wprowadzenie do służby Strykerów zakończyłoby długą epopeję programu nowych KTO i pozwoliłoby wycofać część przestarzałego uzbrojenia.
Zobacz też: Próby C-Dome na korwecie Magen krokiem w kierunku uszczelnienia izraelskiej opl
