Maszerowali całą noc i pół dnia, trochę postrzelali do buntowników i to wszystko. Gówna, a nie prawdziwa bitwa. Żołnierze nie posmakowali krwi, ubili tylko kilku maruderów, a teraz nawet nie pozwala im się ruszyć w pogoń i wyłapać trochę tego tałatajstwa. Nici z wojennych łupów, nic zatem dziwnego, że są tacy wkurzeni – trajkotał kapitan Kołkow.
Autor opisuje dziesięć głównych operacji ofensywnych przeprowadzonych przez Armię Czerwoną po zdobyciu inicjatywy strategicznej w wojnie z Niemcami w stoczonej latem 1943 roku bitwie na łuku kurskim. Łączy przy tym pracę typowo historyczną, polegającą na korzystaniu ze źródeł archiwalnych, i popularną w ostatnich latach w rosyjskiej literaturze dotyczącej wielkiej wojny ojczyźnianej analizę wspomnień i pamiętników najważniejszych uczestników tej wojny, czyli radzieckich generałów i marszałków.
Siada dyplomowany historyk do pisania i płodzi lekką w treści i świeżą tematem książkę. Niemożliwe? Koprowi się udało.
Od zarania dziejów ludźmi kierowały różne żądze. Pieniądze i władza – o tym marzą miliony ludzi na całym świecie. Jeżeli ktoś mówi, że kiedyś, dawniej było lepiej niż dziś, niech przeczyta „Życie prywatne i erotyczne w starożytnej Grecji i Rzymie”. Na 332 stronach Sławomir Koper stara się ukazać, jaki wpływ na dzieje antycznej ludzkości miały namiętności i pragnienie władzy ówczesnych królów, satrapów, cesarzy, ich żon, kochanek i matek.
Kiedy ktokolwiek – nawet, powiedzmy sobie, przeciętny historyk – usłyszy hasło „dywizja Waffen SS”, zaświtają mu dwie myśli: zbrodniarze wojenni lub/i elita wojskowa. Ten skrót myślowy jest i nie jest prawdą, w zależności od tego, o jakiej dywizji, jednostce, formacji mówimy. Rudolf Pencz przybliża tym razem polskiemu Czytelnikowi historię jednostki w składzie Waffen-SS, której nie można nazwać ani elitarną, ani zbrodniczą.
Nie będzie szczególnie przesadnym twierdzenie, że polityk nie ma czegoś takiego jak prywatność, zwłaszcza współcześnie, gdy internet i telefony komórkowe przyspieszyły obieg informacji. W dawniejszych czasach nie było oczywiście wielkich możliwości śledzenia prywatnego życia polityków, ale nie znaczy to, że żadne tego typu informacje nie wyciekały. Prasa w miarę możliwości donosiła zwłaszcza o wpadkach i skandalach z udziałem polityków reprezentujących partię czy ugrupowanie z przeciwnej niż dana gazeta strony politycznej barykady. Ale prawdziwą skarbnicą wiedzy były wspomnienia, pamiętniki i autobiografie.
Armia to setki jednostek, oddziałów, wydziałów, departamentów, to także przepisy, plany, procedury. Instytucją, która nad tym wszystkim ma panować, jest sztab generalny. Jest to mózg armii, bez którego byłaby tylko zbieraniną uzbrojonych ludzi. Jest także instytucją niezwykle tajemniczą, bo niemal wszystko, co go dotyczy, objęte jest klauzulą tajności – chodzi wszak o bezpieczeństwo państwa. Dlatego z radością i zainteresowaniem sięgnąłem po wydaną przez Bellonę książkę „Sekrety Sztabu Generalnego pojałtańskiej Polski”, dzięki której możemy zajrzeć do sztabu w czasie niezwykłego okresu, jakim była „zimna wojna”.
Gdy pytamy o zwycięskie dla Polaków starcia z Zakonem Krzyżackim, obok Grunwaldu jednym tchem jest wymieniana bitwa pod Płowcami. Choć summa summarum doraźne korzyści odniesione z tego „zwycięstwa” (dlaczego wziąłem w cudzysłów – o tym poniżej) były praktycznie żadne, w narodowej świadomości Płowce funkcjonują jako wspaniała polska wiktoria.
Historia państwa, które jeszcze do niedawna zajmowało i rozciągało swoje wpływy na piątą część ziemskiego globu, musi fascynować. W jaki sposób z peryferyjnego księstwa narodziła się potęga sięgająca się od centralnej Europy po Amerykę Północną, od Arktyki po środkową Azję? Skąd takie parcie władców Moskwy i ich następców na ciągłe przesuwanie kamieni granicznych? Dziejom Rosji poświęcono setki tytułów, głównie opasłych tomisk, więc czy jest możliwe, aby tysiąc bogatych w wydarzenia lat streścić na niespełna czterystu stronach?
Jest grupa ludzi, którzy o danym sprzęcie muszą wiedzieć wszystko. Liczy się dla nich każdy szczegół. Po drugie: są też modelarze, którzy nie poprzestają na tym, co w pudełku dostarczył im producent zestawu, ale chcą zrobić swój unikatowy model, jakiego nie będzie miał nikt inny na świcie. Obie grupy łączy to, że nie wystarczają im nawet najbardziej szczegółowe monografie, które skierowane są jednak do szerszej rzeszy Czytelników, lecz potrzebują specjalistycznych opracowań zwracających uwagę na detale. Naprzeciw ich potrzebom wychodzi za pośrednictwem Bellony Denis Oliver, który stworzył książkę „Czołgi Sherman”.
