Wyprawa z 1017 roku od początku nie układała się zgodnie z cesarskimi planami. Zaatakowanie Niemczy wymusili na nim czescy i luciccy sojusznicy: ci pierwsi, licząc, że opanowanie potężnego grodu ułatwi podbój Śląska i powrót tej dzielnicy – dzięki łasce Henryka – do domeny Przemyślidów, ci drudzy, oczekując sporych łupów. Walki o Niemczę zakończyły się niepowodzeniem atakujących, a zwycięstwo Chrobrego potwierdziły ustalenia pokoju w Budziszynie w 1018 roku.
„Dywizjon 303. Walka i codzienność” pióra Richarda Kinga pojawił się w Polsce nakładem wydawnictwa RM w bieżącym roku, ale na rynku zagranicznym dostępny jest od roku 2010 pod tytułem „303 (Polish) Squadron. Battle of Britain diary”. Wydaje się, że tytuł angielski na pierwszy rzut oka lepiej oddaje treść samej książki. W polskiej wersji trzeba sięgnąć do opisu na tylnej okładce, by zdać sobie sprawę, że nie mamy do czynienia z monografią opisującą historię Trzysta Trzeciego od początku do końca.
Książkę Buddy’ego Levy’ego można śmiało postawić na półce obok jego wcześniejszej pozycji wydanej przez Rebis, opowiadającej o podboju państwa Azteków przez Cortésa Powodem nie będzie tylko identyczny autor na okładce. To ten sam „klimat”, ta sama metodyka pracy. Autor opiera się w przeważającej mierze na źródłach z epoki, w tym na cennych wspomnieniach samych uczestników wyprawy Orellany, nie pomijając rezultatów najnowszych badań. Nie mamy jednak do czynienia z książką historyczną sensu stricto.
Pod koniec XIX wieku królowa Wiktoria była symbolem wszystkiego co najwspanialsze w ich niezniszczalnym, zdawałoby się, imperium. Do tego symbolem, który sam w sobie również wydawał się nieprzemijający. Gdy jej ziemska droga dobiegła końca w pierwszych tygodniach 1901 roku, miała za sobą ponad 63,5 roku w charakterze monarchini. Mało wszakże brakowało, a epoka wiktoriańska skończyłaby się, zanim jeszcze się rozpoczęła. Istniał bowiem niejaki Edward Oxford, który w 1840 roku – będąc jeszcze nastolatkiem – dokonał nieudanego zamachu na życie brzemiennej wówczas Jej Królewskiej Mości. A gdyby jednak mu się udało?
Zapewne wszyscy znają intrygujące historie prywatnego detektywa Philipa Marlowe’a z książek Raymonda Chandlera. Otóż recenzowana powieść zdecydowanie nie jest o Philipie Marlowie w todze, jeśli ktoś szuka czegoś takiego na jej kartach, może się srodze zawieść. Choć może i nie do samego końca. Plugastwo tworzone przez człowieka jest raczej niezmienne, tak samo jak niezmienne pozostają motywy zbrodni: chciwość, żądza władzy, namiętność. Tak więc i Marlowe, i Decjusz walczą z tą samą hydrą, mimo że dzielą ich dwa tysiące lat.
Nie od dziś uważam, że akurat anglosascy badacze dziejów Europy Wschodniej niejednokrotnie popełniają błędy w interpretacji wydarzeń mających miejsce w tym zakątku świata. A jeśli nie popełniają, to powielają wcześniejsze. Również w kontekście tej książki nie da się ukryć, iż szkocki badacz się ich nie ustrzegł.
Jak zapewne niejeden Czytelnik, bardzo zachęcony byłem podtytułem „biografia wojskowa” i wydawało mi się, że taką czytam, ale maksymalnie do połowy objętości. Ta biografia jest raczej ogólna, bo mowa jest także (krótko, bo krótko) o młodości Jaruzelskiego i (obszernie) o jego karierze politycznej. I tylko do 1990 roku. Życie Wojciecha Jaruzelskiego wyglądało tak, a nie inaczej, ale Autor po ostatnim awansie bohatera pisze już niewiele o funkcjach wojskowych. Ba, nie dowiadujemy się także, kiedy Generał przeszedł w stan spoczynku – brakuje więc swoistej klamry w kompozycji pracy.
Nazwisko Griffin bez wątpienia zalicza się do najpoczytniejszych w dziedzinie literatury sensacyjnej. Jest to nie tylko jeden z najlepszych, ale i najpłodniejszych Autorów parających się tym gatunkiem. Niestety ostatnie jego powieści – podobnie jak to zresztą miało miejsce w przypadku Toma Clancy’ego – prezentują poziom poniżej tego, do czego przyzwyczaił swoich Czytelników. Dlaczego? Być może dlatego, że okazał się dobrym ojcem…
Polskie wydanie dzieła Ducret przyciągnęło moją uwagę niczym innym jak okładką. Nie da się ukryć, że wyróżnia się na tle morza książkowych nowości. Ale to treść sprawiła, że pochłonęłam je w jeden wieczór (choć trzeba przyznać, że do najskromniejszych nie należy). Na trzystu kilkudziesięciu stronach opowiedziano historie miłości i namiętności ośmiu najbardziej krwawych dyktatorów ubiegłego stulecia. Są tu losy towarzyszek życia między innymi Stalina, Mao, Salazara czy Hitlera.
W skład książki wchodzi trzynaście chronologicznie i tematycznie ułożonych reportaży, których celem jest ukazanie zmieniającej się niemal jak w kalejdoskopie sytuacji tego państwa krótko po zakończeniu II wojnie w Zatoce Perskiej aż po 2009 rok. Co cenne w tych reportażach, a dla mnie jako historyka wartościowe, to historyczne opisy i narracja wrzucana przez Autora tam, gdzie należałoby wyjaśnić zawiłości historyczne, polityczne czy kulturalne.
