Całe nasze komando zawsze było zdania, że jesteśmy o wiele bardziej zagrożeni niż wszyscy inni więźniowie w obozie, nawet bardziej niż Żydzi w obozie. Wierzyliśmy, że Niemcy będą chcieli za każdą cenę zatrzeć wszelkie ślady swych dotychczasowych zbrodni. Tego zaś nie mogą dokonać inaczej, jak przez zgładzenie całego naszego komanda (…).
W dzisiejszym artykule pragniemy przedstawić problem dojścia do władzy Czerwonych Khmerów w Kambodży pod wodzą Pol Pota. Jest to pierwsza z kilku części cyklu traktującego o Kambodży drugiej połowy XX wieku. Podział spowodowany jest głównie objętością i liczbą zagadnień, które nie tylko powinno się, ale wręcz trzeba poruszyć. Dla wyjaśnienia fenomenu tego ubogiego azjatyckiego kraju niezbędna jest bowiem nieco dłuższa opowieść. Zagadnienie losów Kambodży okazuje się bardziej złożone, a żeby je lepiej zrozumieć, musimy odwołać się do dalszych dziejów tego państwa, tak by nakreślić w pełnym świetle wszystkie sploty wydarzeń, które odcisnęły tragiczne piętno na jego historii.
Pierwsze informacje o rzekomych morderstwach rytualnych w średniowieczu pochodzą głównie z Anglii, Francji i Niemiec. W 1141 roku ciało chłopca jakoby porwanego i ukrzyżowanego przez Żydów odnaleziono w Norwich (został później kanonizowany jako święty William z Norwich). Kolejne zdarzenia miały miejsce w 1160 roku w Gloucester, w 1171 roku w Blois, w 1181 roku w Londynie (ponownie także w 1244 i 1256 roku), w 1235 roku w Fuldzie, w 1255 roku w Lincoln oraz w 1279 roku w Northampton. Na terenie krajów niemieckojęzycznych wypadki takie miały miejsce między innymi w Monachium (1285), Oberwesel (1286), Berne (1287), Krems (1293) czy we wsi Rinn koło Insbrucka.
Zestawiając opinie katolickich egzegetów z teoriami i wynikami badań świeckich naukowców, Autor stara się odpowiedzieć na pytania o autorstwo i autentyczność tekstów Nowego Testamentu, a także wyjaśnia i prostuje niektóre legendy narosłe przez stulecia wokół Biblii (jak kwestie rzekomego tłumaczenia Starego Testamentu na język grecki przez 70 tłumaczy w ciągu 70 dni, co w rzeczywistości zajęło przeszło 100 lat). Ciekawostek takich jak ta jest zresztą w książce Kiełbasińskiego dużo więcej.
Już na wstępie można śmiało stwierdzić, że zapowiada się wyjątkowo interesująco, odsłania bowiem przed Czytelnikiem życie i działalność kogoś niezwykłego, a zarazem nieznanego – Raoula Wallenberga, tragicznego bohatera czasów pogardy i upadku człowieczeństwa, który poświęcił życie ratowaniu innych.
Kiedy przychodzi zmierzyć się z recenzją książki takiej jak ta, napotyka się na nie lada trudność. Niezręcznie jest bowiem wypowiadać się o tego kalibru Autorze, a tym bardziej w jakikolwiek sposób oceniać jego tak bardzo osobiste relacje i przemyślenia. Jednak warto, ba, nawet więcej: trzeba wypowiedzieć o niej kilka słów tytułem komentarza.
W 1949 roku wraz z 21 innymi młodymi mieszkańcami Kambodży, wyruszył jako stypendysta studiów radioelektrycznych prestiżowej francuskiej uczelni – École Francaise d’Electronique et d’Informatique. Nauki w Paryżu nigdy jednak nie ukończył – w 1953 roku, ze względu na brak postępów w nauce, stypendium cofnięto, a dwudziestopięcioletni Saloth zmuszony był powrócić do ojczyzny. Niemniej jednak, czteroletni pobyt w stolicy Francji zaowocował czymś innym niż technicznym wykształceniem. To właśnie tam przyszły Brat Numer Jeden nawiązał kontakty z lewicowymi radykałami, a w 1951 roku stał się członkiem kambodżańskiej sekcji Francuskiej Partii Komunistycznej.
Zginęło tu przynajmniej dwadzieścia tysięcy niewinnych ludzi. Dziś jako ślad po tym godnym potępienia miejscu pozostał jedynie pomnik upamiętniający ich śmierć. Obóz niewolniczej pracy przy fabryce amunicji Hugo Schneider A.G. w Skarżysku-Kamiennej był jednym z 25 tego typu obozów istniejących w czasie II wojny światowej na terenie dystryktu radomskiego i jednym z setek rozsianych po całej okupowanej Polsce.
Nowa Huta jest dzisiaj jedną z dzielnic Krakowa. Powstała jednak jako osobne, robotnicze miasto, które stanowić miało konkurencję dla „inteligenckiego” sąsiada. Miała być „pierwszym socjalistycznym miastem w Polsce”, miastem idealnym: pięknym i wygodnym. Jednocześnie to marzenie komunistów miało być twierdzą proletariatu, symbolem sowietyzacji Polski, służyć miało kształtowaniu nowego człowieka: Homo sovieticus.
Dyplom i medal, na którym widnieje napis „kto ratuje jedno życie – ratuje cały świat”, zostały ustanowione dekretem Knessetu z 1963 roku. Od tego czasu po dzień dzisiejszy kapituła Instytutu co rok przyznaje te zaszczytne laury osobom z całego świata. Pod koniec 2010 roku ogólna liczba Sprawiedliwych wyniosła 23788, pochodzących łącznie z 45 państw. Być może nie każdy zdaje sobie sprawę z faktu, iż w tym gronie jest aż 495 Niemców. I co znamienne, nie tylko cywilów, ale również wojskowych. O dwóch z nich chcemy dzisiaj opowiedzieć.
