Ministerstwo obrony Wielkiej Brytanii poinformowało o przekazaniu Ukrainie sześciu bezzałogowych pojazdów podwodnych do zwalczania min morskich. Trzy sztuki będą pochodziły z zasobów brytyjskiej marynarki wojennej, a trzy zostaną zamówione u producenta. Do obsługi tych urządzeń – nieujawnionego na razie typu – zostanie przeszkolonych dwunastu ukraińskich marynarzy, którzy będą się uczyli ich obsługi pod okiem instruktorów z Royal Navy i US Navy.

Niewielkie autonomiczne pojazdy podwodne są przeznaczone do wykrywania i identyfikowania min na płytkich wodach przybrzeżnych (optymalnie do głębokości 100 metrów), ale niszczenie min będzie się odbywać z wykorzystaniem innego wyposażenia okrętów przeciwminowych.

Szkolenie będzie realizowane w współpracy brytyjskiej Diving & Threat Exploitation Group i specjalistów z amerykańskiej 6. Floty. Kurs potrwa trzy tygodnie, co może się wydawać krótkim czasem, ale nie będzie to szkolenie od podstaw. Ukraińcy w pewnym stopniu już opanowali umiejętność obsługi tego wyposażenia, a teraz odbędą zaawansowane szkolenie na morzu, gdzie nauczą się operować pojazdami i interpretować dane przesyłane z ich sensorów w warunkach maksymalnie zbliżonych do rzeczywistych.



– Nie wolno pozwolić, aby rosyjskie cyniczne próby wykorzystywania dostaw żywności z Ukrainy jako szantażu odniosły sukces – powiedział brytyjski minister obrony Ben Wallace. – Dzięki temu wyposażeniu i szkoleniu będzie można poprawić bezpieczeństwo na wodach ukraińskich, ułatwiając eksport zboża oraz wzmacniając obronę ukraińskiego wybrzeża i portów.

Bezzałogowy pojazd podwodny SeaFox.
(Crown Copyright)

– Dzięki temu specjalistycznemu szkoleniu nasi ukraińscy sojusznicy będą w stanie oczyścić swoje wody z min morskich – wtórował Wallace’owi pierwszy lord morski admirał sir Ben Key. – Miny nie rozróżniają swoich ofiar, ale szczególnie dotykają one ruchu cywilnego i handlu, i mają dewastujący wpływ na wolność żeglugi na Morzu Czarnym. To szkolenie jest kolejnym dowodem brytyjskiego wsparcia dla Ukrainy w celu pomocy obrony tego państwa i odparcia rosyjskiej agresji.

Podwodne roboty będą operowały z pokładów dwóch niszczycieli min typu Sandown również podarowanych przez Wielką Brytanię. Umowę w sprawie przekazania używanych okrętów zawarto jeszcze przed wybuchem wojny, w lipcu 2021 roku, w ramach szerszego porozumienia o współpracy brytyjskiego i ukraińskiego przemysłu w celu zwiększenia potencjału ukraińskiej marynarki wojennej. Umowę podpisali ówczesny brytyjski minister do spraw zamawiania uzbrojenia Jeremy Quin i ukraiński wiceminister obrony Ołeksandr Mironiuk.

Porozumienie UNCEP (Ukrainian Naval Capabilities Enhancement Projects) zakłada zwiększenie potencjału ukraińskiej floty wojennej przez dostawy nowych jednostek pływających i uzbrojenia okrętowego, szkolenie marynarzy, modernizację ukraińskich portów oraz przekazanie z zasobów Royal Navy niszczycieli min HMS Blyth i HMS Ramsey. Okręty sprzedano jeszcze przed rozpoczęciem wojny i obecnie są wykorzystywane w Wielkiej Brytanii do szkolenia ukraińskich załóg.



– Jesteśmy dumni, że możemy wspierać Ukrainę w ramach programu UNCEP – powiedział David Lockwood, dyrektor Babcock International. – Ta chwila wyznacza nowy początek dla międzynarodowej działalności Babcocka, łącząc nasze zdolności do budowy okrętów i infrastruktury oraz nasze bliskie więzi z brytyjskim rządem. Wierzę, że nasze kolektywne doświadczenie i wiedza zaowocują świetnymi rezultatami.

W związku z wybuchem wojny 24 lutego wstrzymano wiele projektów przewidzianych do realizacji w ramach programu UNCEP, ale inne nadal są realizowane, w tym wspomniane szkolenie załóg okrętów przeciwminowych. Chociaż odbywało się ono od kilku miesięcy, oficjalnie zostało ujawnione dopiero w lipcu w czasie wizyty ukraińskiego wiceministra obrony Wołodymyra Hawryłowa w Wielkiej Brytanii, gdzie osobiście dokonał inspekcji ćwiczących okrętów.

HMS Ramsey.
(US Navy / Mass Communication Specialist 1st Class Lynn Friant)

Hawryłow rozmawiał ministrem brytyjskich sił zbrojnych Jamesem Heappeyem, brytyjskimi instruktorami i przede wszystkim ukraińskimi marynarzami. Obserwował również przebieg szkolenia na morzu u wybrzeży Szkocji, obejmującego takie elementy jak wykorzystanie uzbrojenia czy postępowanie w sytuacjach awaryjnych.

– Widziałem braterstwo marynarzy brytyjskich i ukraińskich pracujących ramię w ramię dla wspólnej sprawy: wzmocnienia zdolności bojowych ukraińskiej armii – powiedział Hawryłow. – Jesteśmy bardzo wdzięczni brytyjskiemu rządowi i społeczeństwu za ich niezastąpiony wkład w sukces, jakim było odparcie rosyjskiej agresji.

– Sprawą godną podkreślenia jest intensywność, z jaką szkolą się ukraińscy żołnierze i marynarze – powiedział Heappey. – Pracują z nastawieniem, że za kilka tygodni będą walczyć na wojnie. Organizacja szkolenia, które odpowiadałoby tej intensywności, nie jest prostym zadaniem. Royal Navy i British Army pracują długimi godzinami, wykorzystując pełnię swojego doświadczenia operacyjnego, aby upewnić się, że Ukraińcy zostaną wysłani do walki z jak największymi szansami na wygraną.



Niszczyciele min typu Sandown

Niszczyciele min typu Sandown budowano w dwóch seriach produkcyjnych, które wchodziły do służby w latach 1989–1993 i 1998–2001. Łącznie dla Royal Navy wyprodukowano dwanaście okrętów, trzy jednostki dostarczono Arabii Saudyjskiej. Trzy najstarsze okręty z zasobów Royal Navy sprzedano Estonii. Okręty drugiej serii produkcyjnej wyróżniają się kajutami i zapleczem socjalnym przystosowanym do służby kobiet, mocniejszymi silnikami, mocniejszym dźwigiem do obsługi bezzałogowych pojazdów podwodnych i ulepszoną komorą dekompresyjną dla nurków.

Okręty tego typu mają 52 metry długości, 11 metrów szerokości, 2,3 metra zanurzenia i wyporność 600 ton. Załogę stanowi trzydziestu czterech oficerów i marynarzy. Uzbrojenie obronne składa się ze zdalnie sterowanego działka Oerlikon DS30M Mark 2 i karabinów maszynowych.

Niszczyciel min HMS Blyth.
(Crown Copyright)

Serce okrętu stanowi system kierowania walką BAE Systems Insyte Nautis 3 integrujący sterowanie okrętem, nawigację, wykrywanie i klasyfikację min oraz ich niszczenie. Każdy niszczyciel min jest wyposażony w bezzałogowe pojazdy podwodne Atlas Elektronik SeaFox. Są to niewielkie pojazdy (1,3 metra długości i 0,4 metra szerokości, masa 43 kilogramy) zasilane z baterii i mające kabel światłowodowy łączący z okrętem nawodnym lub śmigłowcem. Wyposażone są w kamery telewizyjne, sonar i ładunki wybuchowe. SeaFox ma wytrzymałość około 100 minut, prędkość maksymalną 5 węzłów i może zanurzyć się na głębokości 300 metrów.



Harpoony w Ukrainie

Niszczyciele min to niejedyne uzbrojenie morskie przekazane Ukrainie przez Wielką Brytanię. W połowie czerwca Brytyjczycy poinformowali o gotowości do przekazania pocisków przeciwokrętowych Harpoon. Nie wiadomo, czy chodziło o same pociski czy również wyrzutnie. Brytyjczycy nie posiadali w uzbrojeniu wyrzutni lądowych dla tych pocisków. Takie posiadała – i podarowała Ukrainie – Dania.

Ukraińskie Harpoony odniosły pierwszy sukces 17 czerwca, gdy zatopiono holownik ratowniczy projektu 22870 Spasatiel Wasilij Biech (SB-739) należący do Floty Czarnomorskiej. Holownik przewoził uzbrojenie, amunicję, personel i system obrony przeciwlotniczej Tor na Wyspę Węży.

Z kolei 8 lipca Rosjanie poinformowali o zniszczeniu w rejonie Odessy dwóch wyrzutni Harpoonów podarowanych przez Brytyjczyków. Te informacje nie zostały zweryfikowane, są bardzo ogólne i trudno powiedzieć, na ile mają odzwierciedlenie w rzeczywistości, tym bardziej że, jak wspomniano, Brytyjczycy nie posiadali wyrzutni lądowych Harpoonów.

Zobacz też: Rheinmetall opracuje demonstrator lasera dla niemieckiej marynarki

Crown Copyright