Wpisy w kategorii Historia

Spotkań Kaczmarka i młodego Trägera było kilka, podczas jednego z nich żołnierza Wehrmachtu zaprzysiężono jako członka grupy „Bałtyk 303”. Występować miał pod pseudonimem „T2 As”. Uzyskane od niego informacje posłużyły „Wrzosowi” do opracowania szczegółowego raportu. W raporcie wymienił również ludzi, którzy szczególnie wyróżnili się w akcji grupy „Bałtyk”. Byli nimi, między innymi: Kazimierz Kolber („Biały”), Mieczysław Robiński („Wilk”), Zygmunt Felchnerowski („Wydra”) oraz Stanisław Michniewicz („Borsuk”).

Ostrożnie używałbym słowa brawura. Oznacza ono postępowanie nierozsądnie ryzykowne, wręcz samobójcze, a o to nie można posądzać zawodowców. A nasi podwodnicy byli zawodowcami. Brawura pięknie wygląda w książkach i filmach, lecz w rzeczywistości ustępuje przed nieprzyjemnym poczuciem strachu. To, jak załogi radziły sobie z pokonywaniem strachu, było miarą sukcesów.

Kanonik krakowski zaprezentował rys postaci Bolesława, który „był mianowicie bardzo urodziwy, cechowały go wielka roztropność umysłu i wielkoduszność”, a jednocześnie był „bardzo sprawny w rozsądzaniu spraw tak publicznych, jak prywatnych”, dzięki czemu „przysparzał sławy i uznania” sobie i poddanym. Jednocześnie, dodawał kanonik, „natura obdarzyła go wspaniałą i dostojną postawą, wyróżniającą go od innych śmiertelników”, czyli taką – jak możemy się domyślać – która podkreślała monarszy majestat.

Zacieśnienie stosunków w pierwszych latach istnienia Sojuszu Północnoatlantyckiego doprowadziło do powstania formalnej struktury organizacyjnej i wejścia w życie pierwszej koncepcji strategicznej NATO, podyktowanych zimnowojennym współistnieniem dwóch przeciwstawnych ideologicznie bloków. Stało się również potwierdzeniem znanego od dawna powiedzenia, że nic nie łączy bardziej niż wspólny wróg. W latach 1950–1952 sojusz wzmocnił się od wewnątrz i przygotował do rywalizacji w realiach zimnej wojny.

Mimo że w ciągu niecałego roku Łańcut aż czterokrotnie przechodził z rąk do rąk walczących armii, nie doszło tu do długotrwałych walk pozycyjnych zazwyczaj kojarzonych z pierwszą wojną światową. Każda próba przełamania zastygłego frontu prowadzona z użyciem artylerii oznaczałaby zagładę wspaniałych zabytków miasta. Na galicyjskim teatrze działań wojennych taki los spotkał wiele miejscowości podgórskich czy położonych nad rzekami – nie wspominając o miejscach, w których powstały fortyfikacje stałe czy polowe. Z perspektywy historyka wojskowości istnieje więc niewiele źródeł mówiących o latach Wielkiej Wojny w Łańcucie.

„Wojna zimowa” była konfliktem o dużym znaczeniu dla niemieckiego kierownictwa – a na pewno większym, niżby się to mogło wydawać. Obserwujący zmagania po drugiej stronie Bałtyku wojskowi wywiadowcy wydelegowani przez Berlin z Fremde Heere Ost mogli ostatecznie przekonać się o wartości bojowej i potencjale obronnym rosyjskiego wojska. W ostatecznym porównaniu Armii Czerwonej z Wehrmachtem ta pierwsza wypadła bardzo blado. Nie mogła się z nim mierzyć ani pod względem sprawności dowodzenia, ani wyszkolenia, ani logistyki czy w końcu organizacji zaplecza frontu. Od tej pory niemiecki sztab i kierownictwo Rzeszy miały wyrobione zdanie o fatalnie zorganizowanej armii swojego kłopotliwego partnera.

7 kwietnia 1966 roku odnaleziono ostatni ładunek nuklearny z czterech zgubionych przez US Air Force w katastrofie lotniczej nad Palomares. Incydent i towarzyszące mu okoliczności stanowią wstydliwą kartę w dziejach amerykańskiego lotnictwa. Ku zaskoczeniu Departamentu Stanu i Departamentu Obrony USA katastrofa odbiła się głośnym echem w międzynarodowej prasie. A choć istotnie „bomby termojądrowe latające nad głowami rybaków nie były i nie są czymś codziennym”, wpływ opinii publicznej niespodziewanie mocno wpłynął zarówno na wizerunek, jak i na decyzje rządów amerykańskiego i hiszpańskiego.

Dane dotyczące Londynu w tym okresie są zatrważające. Ponad 45% dzieci nie dożywało piątych urodzin. Ogromna część społeczeństwa żyła w skrajnym ubóstwie. Ponad sto tysięcy mieszkańców utrzymywało się wyłącznie z działalności przestępczej. Poważną częścią tej społeczności były prostytutki. W wiktoriańskiej Anglii nie troszczono się zbytnio o ludzi żyjących w rodzących się wówczas slumsach. Było to doskonałe miejsce dla ulicznych gangów, morderców i agitatorów chcących zdestabilizować sytuację polityczną. Obok pospolitych przestępców w Londynie działało parę grup terrorystycznych, w latach osiemdziesiątych XIX wieku miastem wstrząsnęło kilka zamachów bombowych zorganizowanych przez irlandzkich nacjonalistów.

Najbardziej zasłużoną osobą dla Polskiej Marynarki Wojennej w latach 1936–1939 był wiceadmirał Jerzy Świrski. To jemu polska flota zawdzięcza najwięcej z uwagi na jego inicjatywę w rozbudowie floty oraz zmiany kadrowe. Mianowany szefem Kierownictwa Marynarki Wojennej w 1925 roku, przystąpił bowiem do odmłodzenia korpusu oficerskiego PMW. Dokładał również wszelkich starań, by uzyskać od rządu fundusze na rozbudowę i modernizację floty. Był wprawionym oficerem i korzystał z doświadczeń zdobytych podczas służby w rosyjskiej Flocie Czarnomorskiej jeszcze przed 1918 rokiem. W maju 1939 roku na polsko-brytyjskiej konferencji uzyskał od marszałka Rydza Śmigłego zezwolenie na odesłanie trzech polskich niszczycieli (zwanych wtedy kontrtorpedowcami) do Wielkiej Brytanii.

Wprawdzie Program Wspierania Edukacji Obronnej formalnie istnieje od 2007 roku, jednak nadal nie przynosi sojuszowi namacalnych korzyści. A przecież po to został stworzony. Jednym z fundamentalnych celów było zbliżenie państw nim objętych do sojuszu, a może i członkostwa w NATO. Czy dalsze wspieranie tych krajów ma sens czy jest jego pozbawione?