Szwecja ma nadzieję, że podpisanie kontraktu na dostawę myśliwców do Brazylii zwiększy szansę na wybór Gripena na nowy samolot bojowy dla Finlandii. Kraj ten w ciągu najbliższej dekady musi podjąć decyzję o losie posiadanych myśliwców F/A-18 Hornet, które co prawda można zmodernizować, ale w końcu i tak trzeba będzie je zastąpić nowymi maszynami.
Gripen ma większe szanse także dzięki ostatnim poczynaniom polityków obu nordyckich państw, które zacieśniły współpracę w dziedzinie obronności. Omawia się też między innymi kwestię wspólnej obrony powietrznej, która pozwoliłaby obniżyć koszty. Ten sam typ myśliwca używany przez obie strony byłby źródłem dodatkowych oszczędności. Większe napięcie międzynarodowe spowodowane agresją Rosji na Ukrainie i wzrostem aktywności lotnictwa rosyjskiego nad Bałtykiem skłania oba kraje do zacieśniania współpracy, również w dziedzinie lotnictwa.
Na razie szwedzka propozycja dla Finlandii jest bardzo ogólna, ale rozważa się nawet zaangażowanie tego drugiego kraju w rozwój Gripena E. Wszystko będzie jednak zależeć od tego, jak wojskowi ocenią możliwość realizacji porozumień o współpracy w praktyce. Raport zaplanowany jest na koniec tego miesiąca, a podjęcie ostatecznej decyzji o kooperacji – na luty przyszłego roku. Jeśli umowy zostaną podpisane, ich realizacja ma się zacząć od kwietnia 2015 roku.
W tej chwili Finowie wydają się jednak bardziej zainteresowani kupnem amerykańskich F-35 niż JAS 39E. Ten drugi został zamówiony przez Szwecję (60–80 sztuk) i Brazylię (36 sztuk). Dostawy mają się zakończyć w latach 2024–2026, co pasowałoby Finom, którzy planują zakup samolotów na 2025 rok, ale ostateczną decyzję podejmie nowy rząd po wyborach w przyszłym roku.
Na zakup maksymalnie 64 myśliwców wraz z dodatkowym wyposażeniem Finlandia planuje przeznaczyć 7–8 miliardów dolarów. Jeśli dostawy mają się rozpocząć zgodnie z planem, decyzja o wyborze nowego samolotu musi zapaść do 2019 roku.
Saab odniósł ostatnio duży sukces w Brazylii, po tym jak Szwajcarzy odrzucili w referendum pomysł zakupu tych samolotów. Następnymi klientami mogą być Argentyna i właśnie Finlandia. Umowa z Brazylią zapewniła podtrzymanie produkcji Gripena do 2050 roku, co znacząco zwiększa szanse tej maszyny na zdobycie innych kontraktów eksportowych. Saab planuje sprzedać 400 Gripenów E do 2034 roku.
(defensenews.com; fot. Stefan Kalm, Saab AB)
