Premier Szwecji Ulf Kristersson ogłosił, że Finlandia, Szwecja, Norwegia i Litwa badają możliwość wspólnego zakupu bojowych wozów piechoty. Zamówienie ma opiewać na co najmniej kilkuset pojazdów. Wspólne zakupy odzwierciedlają zaangażowanie regionu we wzmacnianie obronności i pogłębianie współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa.

– Wspólne zamówienia przyspieszą dostawy, obniżą koszty i przyniosą korzyści naszym przemysłom obronnym – powiedział Kristersson na konferencji prasowej zorganizowanej wspólnie z premierem Litwy Gintautasem Paluckasem.

Tak zwana deklaracja interesów zostanie sporządzona późną wiosną. Wartość ewentualnego zamówienia nie jest w tej chwili znana. Wpisuje się ono w trend gwałtownego zwiększania wydatków na obronność z powodu rosyjskiej inwazji na Ukrainę i amerykańskich żądań, aby europejscy członkowie NATO wzięli na siebie większą odpowiedzialność za własne bezpieczeństwo.

– Nie podjęliśmy jeszcze wszystkich decyzji, ale im szybciej je podejmiemy, tym szybciej będą mogły zostać przekazane również krajowym siłom zbrojnym – podkreślił szwedzki premier. – Rozmawiamy o co najmniej kilkuset pojazdach, a są one dość kosztowne.

Szwedzki CV9040.
(Jorchr, Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0)

Pod koniec marca Szwecja ogłosiła, że w ciągu najbliższej dekady zwiększy wydatki na obronność o około 300 miliardów koron (117 miliardów złotych). Celem jest osiągnięcie progu 3,5 % PKB do 2030 roku (obecnie wydatki na obronność sięgają 2,4%). Z kolei Helsinki na początku kwietnia ogłosiły, że celem jest osiągnięcie minimum 3% PKB w ciągu najbliższych czterech lat. Obecnie jest to około 2,4% PKB, co i tak jest znaczącą zmianą w porównaniu z okresem 2000–2020, gdy Finlandia wydawała na obronę mniej niż 1,5% PKB rocznie.

Odkąd rozpoczęliśmy finansowanie Konfliktów przez Patronite i Buycoffee, serwis pozostał dzięki Waszej hojności wolny od reklam Google. Aby utrzymać ten stan rzeczy, potrzebujemy 1700 złotych miesięcznie.

Możecie nas wspierać przez Patronite.pl i przez Buycoffee.to.

Rozumiemy, że nie każdy może sobie pozwolić na to, by nas sponsorować, ale jeśli wspomożecie nas finansowo, obiecujemy, że Wasze pieniądze się nie zmarnują. Nasze comiesięczne podsumowania sytuacji finansowej możecie przeczytać tutaj.

CZERWIEC BEZ REKLAM GOOGLE 3%

Sprawa wspólnego pozyskania CV90 pojawiła się w mediach w październiku. Wówczas wspólne zamówienie było celem Duńczyków, Finów, Norwegów i Szwedów. Wówczas ostrożnie zakładano, że nowa platforma zostanie zakupiona w latach 2030–2040. Dlaczego teraz nie ma w tym gronie Danii? Z pewnością nie należy tej grupy traktować jako zamkniętej i Duńczycy – którzy używają już CV9035DK – będą chcieli pozyskać jego nowszą wersję.

Wszyscy uczestnicy nowego projektu zgadzają się, że przyjdzie im walczyć w terenie o podobnym ukształtowaniu, więc ma się opłacić wspólne podejście do kształtu nowego bwp. Może ono obniżyć koszty zakupu i uprościć kwestie rozwoju i konserwacji. Kilka miesięcy temu nie zostało jednak wprost powiedziane, że nowym wozem będzie wersja rozwojowa pojazdu zjeżdżającego z linii produkcyjnych BAE Systems Hägglunds.

CV9030FIN wojsk lądowych Finlandii.
(BAE Systems)

Niemniej wszystko wskazuje, że najbardziej prawdopodobnym kandydatem jest CV90. Jeżeli wolą zaangażowanych państw jest obniżenie kosztów, wybór wydaje się oczywisty. Pierwsze informacje sugerowały, że do rywalizacji przepustkę otrzymają inni producenci. Zasadność takiego rozwiązania od razu budziła wątpliwości, gdyż dopuszczenie innych bwp – jak się teraz okazało – byłoby zupełną stratą albo czasu, albo pieniędzy, bo i tak ostatecznie wygra CV90. Od lat jest rozwijany i ulepszany pod kątem działań bojowych w klimacie i terenie właściwym zainteresowanym krajom.

Obecność Litwinów w gronie chętnych na wspólny zakup CV90 nie może dziwić. Nasz sąsiad w październiku zdecydował się na zakup szwedzkich wozów bojowych. Wówczas generał Raimundas Vaikšnoras, dowódca litewskich sił zbrojnych, poinformował o wyborze CV90 jako wsparcia dla Leopardów 2A8. 18 grudnia 2024 roku ministerka obrony Dovilė Šakalienė odbyła pierwsze spotkanie z przedstawicielami szwedzkiej spółki. CV90 trafią do uzbrojenia dwóch batalionów, będzie ich więc około dziewięćdziesięciu.

Szwedzkie wojska lądowe mają ponad 500 egzemplarzy w różnych wariantach, w tym wozu zabezpieczenia technicznego, obserwacyjnym, dowódczym, moździerza samo­bieżnego i obrony przeciwlotniczej. Sztokholm pozyskuje obecnie bwp CV9035 Mk IIIC, które mają zastąpić CV9040 przekazane Ukrainie. Zmodernizowane pojazdy charakteryzują się nową konstrukcją wieży i „znacznymi ulepszeniami ergonomii” dla załogi. Warto zauważyć, że szwedzkie wojska lądowe dokonały wolty, wybierając uzbrojenie w postaci 35‑milimetrowej armaty automatycznej Bushmaster III. Do tej pory standardem dla szwedzkich CV9040 była armata Boforsa kalibru 40 mili­metrów.

W grudniu Dania i Szwecja podpisały z BAE Systems umowę o wartości 25 miliardów koron szwedzkich na zakup 205 CV9035 Mk IIIC. Dania otrzyma większość pojazdów – w sumie 115. Wozy zostaną dostarczone w latach 2026–2029 i zwiększą flotę tych wozów do 159. Dołączą do wykorzystywanych od niemal dwóch dekad CV9035DK Mk III, które przechodzą modernizację w średnim okresie życia. Szwecja nabędzie 50, aby zastąpić pojazdy dostarczone Ukrainie, podczas gdy pozostałe 40 wozów trafi do Kijowa.

Norwegia dysponuje flotą 144 CV9030N z armatą Bushmaster II kalibru 30 milimetrów. W 2022 roku Oslo zawarło umowę o wsparciu eksploatacji tych wozów, co ma gwarantować utrzymanie w linii przez długi czas i stałe unowocześnianie.

Finlandia posiada 102 CV9030FIN z armatą Bushmaster II i rosyjskim karabinem maszynowym PKMT kalibru 7,62 milimetra. W 2021 roku Helsinki podpisały kontrakt na modernizację CV90 o równowartości 128 milionów złotych. Zapewni to przedłużenie okresu eksploatacji niemal do końca czwartej dekady. BAE Systems zapewniło wówczas, że modernizacja potrwa do 2026 roku.

Ministerstwo Obrony Słowacji