Czy za pomocą infografiki można porównać kilka typów myśliwców, a jednocześnie przedstawić rozwój techniczny konstrukcji lotniczych na przestrzeni wojny? Kierowany przez Jeana Lopeza zespół złożony z Nicolasa Aubina, Vincenta Bernarda i grafika Nicolasa Guillerata podjął się udowodnienia, że tak, i przedstawienia drugiej wojny światowej w niespotykany dotychczas sposób. Efektem jest pokaźnych rozmiarów tom, który w ręce polskiego Czytelnika trafił nakładem wydawnictwa Rebis. Autorzy postawili sobie za cel przekazanie maksymalnej ilości treści przy pomocy różnorodnych infografik.
Książka podzielona jest na cztery części. W pierwszej przedstawiono zmiany polityczne zachodzące w Europie w latach 30., które doprowadziły do wybuchu wojny. Jest to jednak zaledwie początek. Meritum tej części jest istotny, ale rzadko uwzględniany aspekt materialny. Autorzy koncertują się na zasobach ludzkich i przemysłowych walczących stron oraz sposobach ich wykorzystania. Czytelnik otrzymuje szeroką panoramę zasobów gospodarczych, a zwłaszcza ropy naftowej, rozwoju produkcji, skali mobilizacji społeczeństw do służby wojskowej i pracy na potrzeby przemysłu. Sporo uwagi poświęcono eksploatacji terenów okupowanych przez Trzecią Rzeszę.
Część druga poświęcona jest stronie militarnej konfliktu w ujęciu technicznym i organizacyjnym. Przedstawiono tutaj struktury kierownictwa politycznego i naczelnego dowództwa oraz ich wzajemne relacje w Niemczech, Związku Radzieckim, Japonii i u aliantów. Kolejne strony to porównania dywizji piechoty i pancernych, ich rozwój na przestrzeni wojny, a nawet zmiany w taktyce walki. Autorzy pokazali ewolucję konstrukcji lotniczych i okrętowych, zmiany w organizacji i roli grup lotniskowcowych, których podstawowe okręty z jednostek pomocniczych przekształciły się w główną siłę uderzeniową flot.
Trzecia część to chronologiczny przegląd kampanii rozpoczynający się jednak nie od kampanii polskiej, ale japońskiej inwazji na Chiny w roku 1937. Także w tej części sporo uwagi poświęcono zmianom w taktyce i strategii walczących stron czy zagadnieniom gospodarczym wpływającym na ich zdolność do prowadzenia wojny. Osobny rozdział dotyczy niezwykle istotnego, acz często pomijanego zagadnienia, jakim była amerykańska logistyka w Europie.
Jean Lopez, Vincent Bernard, Nicolas Aubin, Nicolas Guillerat – II wojna światowa. Infografiki. Przekład: Jerzy Moderski. Rebis 2020. ISBN: 978-83-8188-133-3.
Tradycyjnie w tego typu publikacjach ostatnia część to bilans strat i zniszczeń zwieńczony dekolonizacją i narodzinami powojennego świata. Znalazły się tutaj także rozdziały poświęcone okupacji i kolaboracji. Z racji pochodzenia autorów najwięcej uwagi poświęcono Francji. Zespołowi Lopeza trzeba jednak oddać, że podszedł do sprawy rzetelnie i obiektywnie. To samo dotyczy niemieckiej i, co istotne, także radzieckiej okupacji w Polsce. Interesująca dla polskiego Czytelnika może być podjęta przez Autorów próba klarownego przedstawienia sytuacji w Jugosławii – kto z kim walczył, dlaczego i jakie zbrodnie przy tym popełniał. Na pochwały zasługuje również prezentacja powojennego przejmowania przez Związek Radziecki kontroli na państwami Europy Środkowo‑Wschodniej.
Czy książka ma wady? Oczywiście. Ilość treści przekazywanych w infografikach jest niekiedy przytłaczająca i trzeba się w nie dobrze „wgryźć”, żeby zrozumieć, o co chodzi. Można też wytknąć kilka potknięć w tłumaczeniu (niemiecki Ersatzbatallion to batalion zapasowy, nie zastępowania). Trudno także przypisać Islandii etykietkę „Niepodległość na Pacyfiku”. W oryginale chodziło zapewne o pokojowe uzyskanie niepodległości.
„II wojna światowa. Infografiki” jest niemniej pozycją ze wszech miar godną polecenia, zapewniającą godziny, niekiedy trudnej, ale zawsze pasjonującej lektury. Książka stanowić będzie wspaniały prezent dla każdego miłośnika historii, nie tylko pod choinkę.
