Powstanie zabajkalskie 1866 – za wolność naszą i waszą. Odwaga czy szaleństwo?
Dyskusja na temat wydarzeń zabajkalskich 1866 roku toczy się i dzisiaj, a ocena zależy przede wszystkim od tego, co uznamy za cel tego zbrojnego wybuchu. Aby odpowiedzieć na to pytanie, zastanowić trzeba się najpierw nad przyczyną buntu. W literaturze opisującej istnieją dwie koncepcje co do jego genezy. Pierwsza zakłada, że spisek dotyczył wyłącznie Polaków planujących zbiorową ucieczkę z Syberii, z kolei druga – że powstanie stanowiło końcowy etap współdziałania Polaków i rewolucjonistów rosyjskich, że było kontynuacją ogólnosyberyjskiego ruchu Polaków i Rosjan, dawnych członków Ziemi i Woli oraz grona „syberyjskich separatystów”.