Wyczerpana armia, zmagająca się z chorobami i brakami żywności, potrzebowała sukcesu dla podniesienia morale. Miało nim być zdobycie twierdzy gdańskiej. Zadanie to przypadło dwóm korpusom – w skład których weszły też oddziały polskie – dowodzonym przez marszałków François Josepha Lefebvre’a i Jeana Lannes’a. Ale żeby zająć Gdańsk, najpierw trzeba było oczyścić z wojsk pruskich lewy brzeg Wisły i zdobyć położony 30 kilometrów na południe Tczew.

Nie jestem miłośnikiem powieści marynistycznych. Choć do morza mam godzinę jazdy samochodem, odróżniam sterburtę od bakburty i miałem kuzyna w Marynarce, ten gatunek prozy nigdy mnie nie pociągał. Są tylko dwa powody, dla których mogę sięgnąć po takąż powieść – obowiązek napisania recenzji i nazwisko imć Jacka Komudy na okładce. Tak, jestem fanem Komudy i nie zawaham się tego wyznać!

Po raz pierwszy z pisarstwem Tony’ego Horwitza spotkałem się kilka lat temu, gdy do moich rąk trafiła jego poprzednia książka wydana w naszym kraju. Lekturę „Błękitnych przestrzeni. Śladami kapitana Cooka” – bo taki tytuł nosiła – wspominam bardzo miło, więc z nadzieją na co najmniej równie udaną czytelniczą przygodę zabrałem się za „Podróż długą i dziwną. Drugie odkrywanie Nowego Świata”. Z góry przyznam: nie zawiodłem się. To ten sam stary dobry Horwitz – ironiczny, dociekliwy, spostrzegawczy.

W jaki sposób husarzom udawało się zręcznie manewrować kopią o długości aż sześciu metrów? Dlaczego uzbrojonym w broń palną oddziałom wroga nie udawało się zatrzymać szarżującej husarii? Po co husaria nosiła skrzydła? I wreszcie: dlaczego upadła formacja wojskowa, która przez bagatela dwieście lat nie miała sobie równych na polach bitew? Na te i masę innych pytań odpowiada książka Radosława Sikory „Z dziejów husarii”.

W 2008 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poświęcona polityce zagranicznej Rosji. Zaprezentowane wówczas referaty postanowiono wydać w zbiorczej publikacji i w taki oto sposób po dwóch latach nakładem Wydawnictwa UJ pojawiła się „Polityka zagraniczna Federacji Rosyjskiej” pod redakcją pracowników naukowych krakowskiej Alma Mater, Lubomira Zyblikiewicza, Marka Czajkowskiego i Piotra Bajora.

Kwestia niemieckiej pomocy dla Włodzimierza Lenina w przejęciu władzy w Rosji, nie ograniczającej się bynajmniej do przepuszczenia przez granice wyruszającego ze Szwajcarii zaplombowanego pociągu z rosyjskimi rewolucjonistami, jest raczej dobrze znana. Jednak problem ten nie był jak dotąd potraktowany tak całościowo, jak czyni to wydana przez Bellonę książka niemieckiej historyczki Elisabeth Heresch.

Banałem będzie stwierdzenie, że każdy konflikt stanowi źródło inspiracji dla różnej maści artystów. W dzisiejszych czasach rolę malarzy batalistów i pisarzy przejęli przede wszystkim filmowcy. Nie inaczej jest z wojną w Iraku.

Ostatnia część trylogii opowiada o wydarzeniach, które nastąpiły tuż po bitwie pod Gettysburgiem aż do zakończenia wojny (lipiec 1863–kwiecień 1865). Na przemian towarzyszymy armii Północy, próbującej zadać ostateczny cios rebeliantom, albo wojskom generała Roberta Lee, skutecznie – do czasu – opierającym się atakom wroga. Po dzewięciomiesięcznym oblężeniu Petersburga i zastosowaniu przez Północ taktyki spalonej ziemi przegrana Konfederacji stała się już tylko kwestią czasu.

Książka została wydana po raz pierwszy w 1974 roku, a rok później autor otrzymał za nią Nagrodę Pulitzera. Michael Shaara (1928–1988), syn włoskich emigrantów, był wykładowcą języka angielskiego, literatury i kreatywnego pisania na Florida State University. Chętnie sięgał też po pióro, czego rezultatem było ponad dwadzieścia książek. Jego największym sukcesem okazała się właśnie ta opisująca bitwę pod Gettysburgiem.

1 kwietnia 1979 roku świat obiegła wiadomość, że Islamska Rada Rewolucyjna, nowa naczelna władza w Iranie, ogłosiła dotychczasowe cesarstwo republiką o zdecydowanie wyznaniowym charakterze. Fenomen sukcesu rewolucji islamskiej polegał przede wszystkim na tym, że armia tego kraju, wyposażona głównie w broń amerykańską, była jedną z najsilniejszych na świecie, a służba bezpieczeństwa – osławiona Irańska Żandarmeria Cesarska oraz Organizacja Informacji i Bezpieczeństwa Kraju SAVAK (utworzona przy pomocy CIA i izraelskiego Mossadu w 1957 roku) – liczyła przeszło sto tysięcy doskonale uzbrojonych i wyszkolonych funkcjonariuszy.