Premierzy Rishi Sunak i Mark Rutte ogłosili dzisiaj utworzenie brytyjsko-holenderskiej „koalicji samolotowej”, która ma doprowadzić do wyposażenia ukraińskich wojsk lotniczych w zachodnie samoloty bojowe. Jest to bezpośrednie pokłosie wczorajszej wizyty Wołodymyra Zełenskiego w Wielkiej Brytanii. Prezydent Ukrainy wyraził wówczas nadzieję, że Londyn pomoże w pozyskaniu myśliwców dla Ukrainy.

Oczywiście nie należy z tego wnioskować, że bez wizyty Zełenskiego koalicja by nie powstała. Ale jak już wielokrotnie podczas tej wojny widzieliśmy, zdobywanie nowoczesnego uzbrojenia dla Ukrainy to robota bardziej PR-owa niż logistyczna czy techniczna. Spotkanie Sunak–Zełenski w Chequers mogło być zaplanowane właśnie jako fundament dla ogłoszenia koalicji samolotowej.

W minionych miesiącach byliśmy świadkami skutecznego działania koalicji pancernej, w której również dużą rolę odegrał Londyn. Z Wielkiej Brytanii Ukraina otrzymała czołgi Challenger 2, a w ślad za nimi podążyły Leopardy 2A4 (w tym „oddziale” koalicji wiodącą rolę odgrywa Polska) i 2A6 (tu przewodzą Niemcy).



Holandia rozważała wykupienie (i, rzecz jasna, przekazanie Ukrainie) osiemnastu Leo 2A6, które dzierżawi od Niemiec i wykorzystuje w ramach międzynarodowego 414. Tankbataljonu. Z tych planów nic nie wyszło, ale Holendrzy pospołu z Duńczykami sfinansują przekazanie Ukrainie czternastu czołgów w wersji 2A4. Oprócz tego Holandia, Dania i Niemcy zamierzają dostarczyć nad Dniepr ponad sto Leopardów 1.

Warto przypomnieć, że Holendrzy już dawno deklarowali gotowość odstąpienia swoich starych F-16 Ukrainie. W styczniu minister spraw zagranicznych Wopke Hoekstra oświadczył podczas debaty w parlamencie, że rząd dopuszcza przekazanie samolotów Ukrainie, jeśli ta o nie poprosi.

Są to samoloty bardzo zużyte i reprezentujące starszą wersję F-16A/B, ale po modernizacji mid-life upgrade odpowiadają zdolnościami wersji F-16C Block 50. Ostatnią rundę modernizacji przeszły kilka lat temu, gdy wyposażono je w nowe systemy ostrzegania zintegrowane z wyrzutnikami flar PIDS+.



Niestety już następnego dnia premier Mark Rutte oświadczył na konferencji prasowej, że Holandia na razie nie przekaże samolotów bojowych, ponieważ F-16, w przeciwieństwie do Patriotów, to broń ofensywna, „To bardzo duży krok, idący dalej niż czołgi”, stwierdził premier, dodając przy tym, że na razie i tak Ukraina nie wystąpiła z prośbą o dostawy Viperów.

Czas F-16 w Koninklijke Luchtmacht szybko dobiega końca. Holandia otrzymała ponad trzydzieści z czterdziestu czterech zamówionych F-35A Lightningów II, które wylatały łącznie już ponad 9 tysięcy godzin. Sześć egzemplarzy na stałe stacjonuje w Stanach Zjednoczonych, gdzie są wykorzystywane (obok myśliwców duńskich) do szkolenia. Wstępną gotowość operacyjną zadeklarowano w grudniu 2021 roku. Pełna gotowość operacyjna wszystkich trzech eskadr ma być osiągnięta w 2024 roku.

RAF oczywiście nie posiada żadnych F-16, więc nie może żadnych przekazać, a Ukraińcy coraz bardziej stanowczo mówią, że nie chcą innych typów – a więc ani Typhoonów, ani Gripenów, ani Mirage’ów, jedynie F-16. Ukraińscy lotnicy mogą jednakże skorzystać z dobrodziejstw brytyjskiego Military Flying Training System. Przejdą najpierw szkolenie wstępne na Grobach Prefectach T.1 w RAF Cranwell, a następnie szkolenie podstawowe na Texanach T.1 w RAF Valley. Później, zależnie od potrzeb, mogliby przejść do szkolenia zaawansowanego na Hawkach albo też udać się do Stanów Zjednoczonych, gdzie, zaliczywszy naukę na Texanach, mogliby od razu latać T-38 Talonami. A potem kolejna przesiadka już na F-16.

Odnotujmy w tym miejscu, że również Belgia chce się włączyć do procesu szkolenia ukraińskich pilotów.

Wciąż nie wiadomo, jak do koalicji odniosą się Stany Zjednoczone, od których zgody w ostatecznym rozrachunku zależy, czy Ukraina dostanie F-16 czy nie. Tymczasem zgody na razie nie ma. Zapytany o to wczoraj, rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego John Kirby powiedział, że stanowisko Waszyngtonu się nie zmieniło.

Zobacz też: Avro Vulcan XH558 po raz ostatni wyłączył silniki

Łukasz Golowanow, Konflikty.pl