Minister obrony Jana Černochová ujawniła, że Stany Zjednoczone przekażą Czechom sześć śmigłowców bojowych AH-1Z Viper i dwa śmigłowce wielozadaniowe UH-1Y Venom. Informację tę potwierdziła na Twitterze ambasada USA w Pradze. Śmigłowce trafią do Czech w ramach programu Excess Defense Articles – czyli z nadwyżek sprzętowych sił zbrojnych (w tym wypadku US Marine Corps). Nasi południowi sąsiedzi zapłacą jedynie za modernizację i przetransportowanie maszyn.

Co istotne, darowizna ta nie wpływa w żaden sposób na wcześniejszy czeski kontrakt na śmigłowce tych samych typów. Armáda České republiky ma otrzymać osiem UH-1Y i cztery AH-1Z za 14,5 miliarda koron (622 miliony dolarów) na mocy kontraktu podpisanego w grudniu 2019 roku. Wiropłaty wybrano bez przeprowadzenia publicznego przetargu, a jedynie na podstawie negocjacji z trzema wybranymi producentami.

—REKLAMA—

O czeski kontrakt, poza zwycięskimi śmigłowcami Bella, walczyły też UH-60 w wersji uzbrojonej i AW139M. Czesi uznali, że dwa typy wyspecjalizowanych śmigłowców lepiej wypełnią zadania niż jeden typ śmigłowca wielozadaniowego. Nowe maszyny zajmą miejsce Mi-24W/Mi-35, które jeszcze trzy lata temu planowano po prostu wycofać ze służby i oddać do muzeów lub zezłomować.

Czechy już w 2014 roku rozpoczęły poszukiwania śmigłowców produkcji zachodniej, które mogłyby zastąpić Mi-35. Pierwsze plany zakładały pozyskanie dwunastu śmigłowców wielozadaniowych, ale ostatecznie kupiono bez przetargu osiem UH-1Y i cztery AH-1Z. Według ministerstwa śmigłowce były sprawdzone bojowo i jako jedyne były do kupienia w formule umowy międzyrządowej, na czym Czechom zależało, bo umożliwiało wynegocjowanie lepszych warunków finansowych.

Gdy rozpoczęła się zbrodnicza inwazja Rosji na Ukrainę i państwa NATO zaczęły intensyfikować pomoc sprzętową dla Kijowa, szybko pojawiły się głosy mówiące, iż Ukraińcom bardzo by się przydały śmigłowce szturmowe. I rzeczywiście, pierwsze dwa czeskie Mi-24W pojawiły się w Ukrainie już w maju. Amerykańska darowizna ma rekompensować ubytek sprzętowy w czeskich siłach zbrojnych.



W sumie Czesi będą dysponować dwudziestoma śmigłowcami rodziny H-1. Montaż pierwszego czeskiego Vipera w zakładzie Amarillo Assembly Center ruszył w lutym, a pierwszego Venoma – w lipcu 2021 roku. Bell wprawdzie zamknął linię produkcyjną UH-1Y w 2018 roku, ale ponieważ Viper i Venom mają około 85% części wspólnych, wznowienie produkcji nie było dużym wyzwaniem. Czeskie UH-1Y to pierwsze maszyny tej wersji przeznaczone dla użytkownika spoza USA). W ubiegłym miesiącu czescy lotnicy przybyli do Camp Pendleton w Kalifornii w celu przeszkolenia na nowych wiropłatach.

Polska również otrzyma amerykański sprzęt w ramach programu Excess Defense Articles jako swoisty ekwiwalent za uzbrojenie dostarczane Ukraińcom. W latach 2023–2024 nasze Wojska Lądowe mają otrzymać 116 Abramsów w wersji M1A1SA w zamian za ponad 230 T-72M, T-72M1 i T-72M1R wysłanych na wojnę w Ukrainie.

Zobacz też: Japonia: Nadchodzi redukcja wojsk pancernych, pretekstem wojna w Ukrainie

US Marine Corps / SSgt. Artur Shvartsberg, MAWTS-1 COMCAM