Rosyjska Partia Komunistyczna wniosła do Dumy projekt ustawy, zgodnie z którą radzieckich żołnierzy uczestniczących w interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku uznano by za weteranów. Przedstawiciele Czech i Słowacji już odnieśli się krytycznie do tej propozycji.
W uzasadnieniu do ustawy o zmianie ustawy o weteranach napisano, że żołnierzom armii radzieckiej uczestniczącym w interwencji i późniejszej okupacji Czechosłowacji należy się tytuł weterana za „wypełnienie zadań zdławienia zamachu stanu i zapewnienia stabilności w Czechosłowacji w ramach strategicznej operacji wojskowej Układu Warszawskiego od sierpnia do listopada 1968 roku”.
W komentarzu krytykującym pomysł rosyjskich deputowanych czeskie ministerstwo spraw zagranicznych przypomniało zapisy z czesko-rosyjskiego Układu o Przyjaznych Stosunkach i Współpracy z 1993 roku, który „zamyka okres totalitarnej przeszłości obejmujący nieakceptowalne użycie siły w 1968 roku i późniejszą nieusprawiedliwioną obecność wojsk radzieckich na terytorium Czechosłowacji”.
Uzasadnienie nowelizacji ustawy stoi w ostrej sprzeczności z prawem międzynarodowym i jest niezgodne z wolą ówczesnych legalnych władz i ogromną większością obywateli – głosi oświadczenie czeskiego ministerstwa spraw zagranicznych. W dokumencie wyrażono także nadzieję, że Rosja zamierza nadal przestrzegać umowy z 1993 roku i będzie unikać kroków podważających jego treść.
Z kolei słowacki minister spraw zagranicznych Petr Pellegrini, który niedługo wybiera się z delegacją do Moskwy, powiedział, że rosyjskie propozycje zmiany prawa nie służą obustronnemu zaufaniu i dobrej współpracy między państwami. Rosyjskie ministerstwo spraw zagranicznych nie odniosło się do tej sprawy.
Nie jest to pierwsza próba reinterpretacji faktów z 1968 roku przez Rosję. W 2015 roku telewizja publiczna wyemitowała film dokumentalny, w którym inwazję na Czechosłowację przedstawiono jako obronę tego państwa przed atakiem ze strony NATO. Wtedy rosyjskie ministerstwo spraw zagranicznych zdystansowało się od filmu i oświadczyło, że przedstawione poglądy nie są oficjalnymi poglądami rosyjskiego rządu.
Operacja „Dunaj” rozpoczęła się 21 sierpnia 1968 roku w celu zdławienia prodemokratycznych reform rządu czechosłowackiego. W czasie całej operacji zginęło 137 cywilów, a około 500 zostało poważnie rannych.
Zobacz też: Polityka zagraniczna ZSRR w latach 1980–1985
(radio.cz, rferl.org)
