Minister spraw zagranicznych François-Philippe Champagne i minister finansów Bill Morneau wydali 9 kwietnia wspólne oświadczenie, w którym poinformowali, że Kanada znosi blokadę na sprzedaż uzbrojenia dla Arabii Saudyjskiej. Oznacza to, że największy kontrakt w historii państwa – o wartości 14,8 miliarda dolarów kanadyjskich – zostanie wypełniony.
Ottawa poinformowała, że znaleziono sposób na uniknięcie ograniczeń nałożonych w listopadzie 2018 roku, które uniemożliwiły eksport lekkich pojazdów opancerzonych LAV III dla saudyjskich wojsk lądowych. Jednak od tego czasu ma on się znajdować pod bieżącą kontrolą ze strony rządu kanadyjskiego, w tym pod kątem ewentualnego używania sprzętu w celach niehumanitarnych i łamania praw człowieka.
Umowę renegocjowano w ten sposób, że możliwe staje się nawet zerwanie kontraktu bez konieczności płacenia surowej kary. Będzie to możliwe jedynie wtedy, gdy Ottawa uzyska informacje, że wykorzystywane są w celach wskazujących na przykład na łamanie praw człowieka.
– Zgodnie z warunkami renegocjowanej umowy Kanada może opóźnić lub anulować zezwolenia bez kary, jeśli odkryje, że Arabia Saudyjska nie korzysta z pojazdów w określonym celu – oznajmił szef kanadyjskiej dyplomacji. – Kontrola wszystkich możliwych kontraktów eksportowych zostanie znacznie wzmocniona.
Motywacja miała podłoże czysto ekonomiczne i nie da się ukryć, że istotny wpływ na poluzowanie kanadyjskiego stanowiska miała grożąca światu recesja gospodarcza. Anulowanie umowy o wartości 14,8 miliarda dolarów kanadyjskich mogłoby przynieść rządowi Kanady bardzo duże straty (analogiczne do wartości kontraktu). Naraziłoby to na szwank miejsca pracy tysięcy Kanadyjczyków, nie tylko w południowo-zachodnim Ontario, ale także z przedsiębiorstw całego łańcucha dostaw przemysłu obronnego.
– Gdy wejdziemy w głęboką recesję gospodarczą, kraje – w tym Kanada – prawdopodobnie będą jeszcze mniej skłonne do uwzględniania kwestii praw człowieka w decyzjach dotyczących eksportu uzbrojenia – powiedział Thomas Juneau, adiunkt i ekspert do spraw Bliskiego Wschodu na Uniwersytecie w Ottawie. – W gruncie rzeczy nie są to złe pieniądze i ich potrzebujemy.
Umowę – której warunki były poufne – na sprzedaż bliżej nieokreślonej liczby LAV-ów III podpisano w 2014 roku. Szacuje się, że do Arabii Saudyjskie ma trafić około 700 transporterów, zaś dostarczono około 200. Rolę pośrednika między Rijadem i General Dynamics Land Systems-Canada pełni Canadian Commercial Corporation.
Zakaz eksportu uzbrojenia do Arabii Saudyjskiej wszedł w życie po zaangażowaniu się Rijadu w konflikt jemeński i sprawie zabicia dziennikarza Dżamala Chaszukdżiego (podobne obostrzenia wprowadził rząd Niemiec). Latem 2018 roku relacje na linii Rijad–Ottawa załamały się całkowicie, wraz ustanowieniem zakazu nawiązywania nowych kontaktów biznesowych między oboma krajami. W listopadzie ujawniono, że Arabia Saudyjska zalega z płatnością około 1,5 miliarda dolarów za dostawy transporterów.
Zobacz też: Opóźniony przetarg na kanadyjskie myśliwce
(defenseworld.net, canada.ca)
