Amerykańska marynarka wojenna rozpoczęła publikowanie dokumentów związanych z zatonięciem wielozadaniowego okrętu podwodnego o napędzie atomowym USS Thresher (SSN 593). Okręt zatonął wraz z całą załogą (129 oficerów, marynarzy i pracowników stoczni) 10 kwietnia 1963 roku. Był to najtragiczniejszy wypadek amerykańskiego okrętu podwodnego w historii.
US Navy została zmuszona do publikacji materiałów związanych z wypadkiem wyrokiem sądu. Przedstawiciele marynarki utrzymują, że w dokumentach nie ma informacji, które rzucałyby na całą sprawę nowe światło. Jako pierwszy został opublikowany liczący 300 stron raport z dochodzenia w sprawie zatonięcia okrętu podwodnego.
Okręt zatonął w czasie prób morskich obejmujących między innymi sprawdzenie maksymalnej dopuszczalnej głębokości zanurzenia. Załoga zdążyła jeszcze przekazać wiadomość o pojawieniu się „drobnych problemów” po tym, jak zanurzenie przekroczyło 243 metry. Następnie poinformowano o rozpoczęciu szasowania zbiorników balastowych w celu wynurzenia. Na towarzyszącym Thresherowi okręcie ratunkowym usłyszano jeszcze urwany komunikat o „głębokości testowej”, a następnie usłyszano huk zgniatanego ciśnieniem kadłuba. Thresher zatonął około 220 mil morskich od półwyspu Cape Cod.
Rozerwany kadłub okrętu leży na głębokości 2590 metrów. Odnalazł go oceanograf Robert Ballard, a przykrywką do poszukiwań zatopionego okrętu podwodnego była misja poszukiwania Titanica. Dochodzenie przeprowadzone przez marynarkę wojenną za przyczynę wypadku uznało błędy w konstrukcji i jakości budowy.
Opublikowane dokumenty zawierają między innymi chronologiczny przebieg wypadku, listę dowodów, zeznania świadków i korespondencję związaną z dochodzeniem. Część dokumentów została jednak ocenzurowana i nawet obecnie nie wiadomo, jaka była prawdziwa głębokość testowa. Według raportu bezpośrednią przyczyną było pęknięcie rury, które spowodowało awarię układu elektrycznego i awaryjne wyłączenie reaktora jądrowego. Pozbawiony napędu okręt zatonął.
O udostępnienie dokumentów na mocy ustawy Freedom of Information Act wystąpił komandor w stanie spoczynku James Bryant. Po odmowie ze strony marynarki skierował sprawę do sądu. Wyrok nakazujący odtajnienie dokumentów zapadł już w lutym, ale pandemia COVID-19 wstrzymała publikację dokumentów. Ostatecznie odtajnionych będzie ponad 1000 stron materiałów.
Michael Shafer, który na okręcie stracił ojca i wujka, powiedział, że rodziny muszą samodzielnie zapoznać się z dokumentami, aby ostatecznie zrozumieć, co się stało. On sam podejrzewa, że marynarka wojenna z powodu zimnej wojny naciskała na jak najwyższe osiągi i w ten sposób narażała marynarzy na niebezpieczeństwo.
Joy MacMillan, która również straciła ojca, ocenia, że zapoznanie się rodzin z dokumentami będzie stanowiło swego rodzaju zamknięcie tego etapu. Dodała, że pewnym pocieszeniem jest fakt, iż wypadek Threshera przyczynił się do poprawy bezpieczeństwa amerykańskich okrętów podwodnych i ich załóg.
Po zatonięciu USS Thresher US Navy przyspieszyła program zwiększania bezpieczeństwa na okrętach podwodnych poprzez wprowadzenie odpowiednich wymagań dotyczących projektowania nowych jednostek i szkolenia załogi. Odpowiednie modyfikacje wprowadzano również na jednostkach będących już w służbie. Od momentu wprowadzenia programu SUBSAFE zatonął jeszcze tylko jeden amerykański atomowy okręt podwodny. Był to USS Scorpion (SSN 589), który do momentu zatonięcia w 1968 roku nie został jeszcze certyfikowany w ramach programu SUBSAFE.
Zobacz też: Irańskie ćwiczenia z udziałem makiety Nimitza
(bangordailynews.com)
