Życie Władysława III Warneńczyka od wieków inspiruje pokolenia historyków, którzy starają się zrozumieć i ukazać fascynujący, pełen domysłów i rozmaitych teorii okres panowania najstarszego syna Jagiełły na tronie Polski i Węgier. Nad jego tragicznie zakończonym żywotem rozpisywali się i – nadal się rozpisują – dziejopisarze i historiografowie Europy, ale na dzień dzisiejszy niełatwo zmusić się do świeżego spojrzenia na pełne tragizmu życie obiecującego Jagiellona. Tym większy podziw należy się autorce prezentowanej oto publikacji, Krystynie Łukasiewicz, dla której „Władysław Warneńczyk. Krzyżacy i kawaler świętej Katarzyny” jest książkowym debiutem.

Autorka już od 1981 roku na stałe mieszka w Kanadzie, jest absolwentką Szkoły Głównej Planowania, na emigracji ukończyła zaś Wydział Historii na Uniwersytecie w Calgary. Obecnie zajmuje się naukowo badaniem dziejów władców piastowskich, jest ponadto autorką licznych artykułów dotyczących polskiej emigracji w Kanadzie. Jeden z innych jej artykułów, dotyczących mało znanego epizodu dziejów państwa polskiego, mianowicie Manifestu Szegedyńskiego, opublikowany w „Acta Orientalia Academiae Scientarum Hungaricae” stał się kanwą i przyczyną pierwszej samodzielnej w dorobku naukowym pozycji książkowej.

Zaznaczam, że nie jest to biografia władcy w sensie klasycznego dzieła. Autorka zaprezentowała inny pomysł na pracę, życie i legendę młodego króla interpretując przez pryzmat działań sławnego ojca, interesów ścierających się grup możnowładztwa, bezustannie intrygujących Krzyżaków, „białej” i „czarnej” wizji tragicznej kampanii antytureckiej i śmierci oraz podnoszonej przez długi czas w różnych zakątkach Europy plotki o cudownym ocaleniu i pokutnej tułaczce kawalera świętej Katarzyny. Na Władysława patrzymy jako na podmiot, bezustannie poddawany naciskom wpływowych ośrodków: począwszy od szlachty, kończąc na papiestwie. Rysuje się obraz Władysława jako młodzieńca pełnego przymiotów właściwych wielkiemu władcy, niemniej obarczonego słabościami charakteru i brakiem zwykłego szczęścia, co bezpardonowo wykorzystywało otoczenie.

Krystynie Łukaszewicz udało się przygotować popularnonaukowe opracowanie, które dzięki nowej refleksji na źródła pisane i opracowania starych mistrzów historii wieków średnich pozwala zrozumieć postać młodego króla, fatum nad nim ciążące, a przede wszystkim wyjaśnić zagadkę rycerza świętej Katarzyny osiedlonego na portugalskiej Maderze, uznanego przez osoby związane z Zakonem Krzyżackim za cudem ocalonego z bitwy pod Warną króla Polski i Węgier Władysława III.

Emigracyjna badaczka wysnuła bardzo wciągającą historię de facto tragedii młodego władcy, w znacznej mierze ubezwłasnowolnionego przez los. Książka dobitnie przedstawia dworskie intrygi, zakulisowe układy, geopolityczne realia XV-wiecznej Europy Środkowowschodniej. W rzeczowy i prostu sposób autorka demaskuje fałszywych proroków, przedstawia rolę dostojników państwa krzyżackiego w cynicznym podtrzymywaniu nadziei wśród rodziny królewskiej i dworzan w Koronie i na Litwie.

Duże wrażenie wywarł na mnie język, lekki, prosty i przyswajalny bez szkody dla wartości merytorycznej. Udało się autorce odpowiedzieć na szereg pytań, wymagających dotąd setek artykułów i opasłych tomów. A tak na przestrzeni dwustu stron przedstawiono cały wywód poparty odpowiednimi argumentami, do których chyba nie można mieć zastrzeżeń.

Ze strony wydawcy również zadbano o sferę techniczną. Warszawskie Wydawnictwo Alegoria przygotowało naprawdę dobry produkt, bez wpadek edytorskich, na wysokiej jakości papierze i z przyjemną dla oka czcionką. Ważna jest stosunkowo duża liczba grafik, map, rycin oraz specjalnie przygotowane biogramy najważniejszych postaci wymieniony w tekście.

„Władysław Warneńczyk. Krzyżacy i kawaler świętej Katarzyny” to dzieło jak najbardziej godne polecenia, zarówno dla miłośnika czasów średniowiecza, jak i fanów opowieści z intrygą i tajemnicą w tle.

wydanie 2010 r.
Format: 16,5 x 24cm
Ilość stron: 216
Oprawa: Miękka
ISBN: 978-83-622-4808-7