Australijski profesor Christopher Clark, wykładający historię na St. Catharine’s College w Cambridge, dokonał rzeczy niebywałej. Na blisko 600 stronach w pasjonujący sposób opisał historię Prus od powstania po upadek i wymazanie z map Europy. Clark prowadzi nas chronologicznie przez dwory elektorów i królów po czas, gdy Prusy Wschodnie rządzone były przez nazistów, a następnie zajęte przez Armię Czerwoną. Oprócz chronologii wydarzeń Autor dodaje mnóstwo faktów i ciekawostek, ubarwiając tym samym swoje dzieło. To nie jest zwykła książka, to raczej księga. Twarda okładka, porządnie zszyty grzbiet, foliowana okładka z herbem Prus i piękne ilustracje wewnątrz. Bellona, gdyż to wydawnictwo postarało się o tak ładne potraktowanie, bądź co bądź niszowego tematu w naszym kraju, wydało dzieło profesora Christophera Clarka. W tekście znajduje się kilka literówek, ale jest to rzecz, o którą trudno się czepiać przy tak obszernym dziele.

Trzyipółwieczna historia Prus została podzielona przez Clarka na siedemnaście w miarę równych rozdziałów. Oprócz tego znajdziemy też sporo map ilustrujących fakty opisywane w danych rozdziałach, ale umiejscowienie ich na samym początku uważam za lekki minus. Jest to moje prywatne zdanie, gdyż wolę widzieć adekwatną do treści mapę w trakcie czytania. Jak w każdej porządnej książce historycznej, i tutaj znajdziemy mnóstwo przypisów, zajmujących, bagatela, prawie 10% tekstu. Tekst może wydawać się zbyt naukowy, ale z drugiej strony nie jest to powieść do poduszki tylko porządna monografia.

Podsumowując, jest to książka świetna, pozbawiona prawie wad, pięknie wydana i elegancko zilustrowana. Nie jest lekturą łatwą, ale daje sporo satysfakcji po przeczytaniu. Co najciekawsze, historię naszego, z polskiego punktu widzenia, najzagorzalszego wroga opisał historyk z Antypodów. I właśnie brak jakichkolwiek uprzedzeń czy antypatii jest źródłem bezstronności opisywanej historii. Śmiem twierdzić, że po lekturze historii Prus, a w szczególności lat 1600–1795 łatwiej przyjdzie nam analiza faktu zniknięcia Rzeczpospolitej z map Europy na ponad sto lat. I na koniec, wartość estetyczna historii Prus: ta książka pięknie prezentuje się na półce i każdemu pasjonatowi historii można ją śmiało polecić.