Mimo licznych sukcesów chiński przemysł zbrojeniowy boryka się z licznymi problemami, głównie natury finansowej. Aby temu zaradzić, Pekin planuje częściową prywatyzację sektora.
Chiński przemysł zbrojeniowy jest w całości zdominowany przez państwowe koncerny. Pomimo rosnącego eksportu uzbrojenia większość z tych firm jest zadłużona, satysfakcjonujące zyski przynosi jedynie AVIC, producent większości samolotów i śmigłowców używanych przez Chińską Armię Ludowo-Wyzwoleńczą. Reszta, w tym korporacje stoczniowe, balansuje na krawędzi, a w wypadku dziewięciu spółek zadłużenie przekroczyło pięćdziesiąt procent ich wartości rynkowej.
Lekarstwem na ten bolączki jest zdaniem władz częściowa prywatyzacja i partnerstwo publiczno-prywatne, mocno popierane przez prezydenta Xi Jinpinga i Centralną Komisję Wojskową. Pierwsze decyzje o dopuszczeniu prywatnych inwestorów pojawiły się już w 2012 roku. Był jednak na tyle niejasne i obwarowane tak licznym zastrzeżeniami, że nie przyniosły zbyt widocznych rezultatów. W 2015 roku wiceprzewodniczący CKW Xu Qiliang wzywał do „stworzenia kompleksu militarno-przemysłowego podobnego jak w USA”.
Proponowana obecnie reforma hùn gǎi zakłada trzy warianty prywatyzacji. Pierwszym jest zmiana zobowiązań finansowych firm na zbywalne papiery wartościowe. Rozwiązanie to jest już obecne, ale jego stopa w Chinach wynosi ledwie 25 procent. Dla porównania w USA jest to 70 procent. Dwa pozostałe warianty są znane z Polski lat 90. Są to: tworzenie spółek prywatno-publicznych oraz przekształcanie przedsiębiorstw w spółki akcyjne, gdzie właścicielami udziałów są pracownicy.
Innym problemem, z którym Pekin będzie musiał się zmierzyć, jest stopień tajności różnych projektów badawczych. Dotyczy to szczególnie technologii „podwójnego zastosowania”. Trzeba też pamiętać, że większość zaawansowanych badań jest prowadzona w ośrodkach rządowych. Wojsko już stara się poprawić sytuację na tym polu. W marcu bieżącego roku odtajniono ponad 3 tysiące patentów, z których niemal 2,5 tysiąca upubliczniono. Wśród nich znalazły się technologie o możliwym zastosowaniu medycznym, układ sterowania bezzałogowymi śmigłowcami czy materiał absorbujący siłę wybuch o strukturze plastra miodu.
(thediplomat.com)
